کارشناسان حوزه صادرات غیرنفتی معتقدند یکی از چالش های اصلی در حوزه صادرات غیرنفتی چالش های حوزه حمل و نقل است که باعث شده اولا هزینه های تحمیلی از این بخش به کل صادرات غیرنفتی افزایش یابد و ثانیا امکان دستیابی به کالاهای ایرانی در بازارهای جهانی کاهش و یا حداقل به کندی صورت پذیرد. به عقیده کارشناسان نبود حمل و نقل هوایی مناسب و ضعف حمل و نقل دریایی به دلیل عدم دسترسی به سیستم های بین المللی حمل و نقل دریایی به دلیل تحریم های گذشته و چالش های ناوگان حمل و نقل زمینی ناشی از کهنگی این ناوگان و برخی مشکلات دیگر همگی باعث شده یکی از بزرگترین مشکلات در حوزه صادرات غیرنفتی در کشور رقم بخورد.

اسدالله عسگراولادی، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران در این رابطه معتقد است حمل‌ونقل هوایی در صادرات ایران جایگاهی ندارد و به همین دلیل هم بسیاری از کالاهایی که تاریخ مصرف آنها کوتاه است سهم اندکی در صادرات دارند؛ این در حالی است که وی حمل‌ونقل دریایی را با توجه به تحریم‌ها و مشکلات کشتی‌ها در سال های گذشته موثر نمی‌داند.

به عقیده وی کمبود کانتینرهای یخچال‌دار، کمبود کامیون‌های بین‌المللی و فقدان خطوط کشتیرانی منظم که بتواند کالاهای فسادپذیر را به صورت روزانه و مستمر به بازارهای هدف برساند، احساس می‌شود. عسگر اولادی معتقد است صدور مجوز برای خرید کامیون و کانتینر یخچال‌دار مستعمل، تامین اعتبارات بانکی با نرخ بهره رقابتی و برقراری خطوط کشتیرانی منظم به بازارهای هدف از جمله اقداماتی است که در این راستا باید مورد توجه قرار گیرد.

این فعال بخش خصوصی می گوید: هزینه‌های بالای حمل‌ونقل در کنار مشکلاتی از جمله نوسانات نرخ ارز و همچنین سیاست‌ها و قوانین از دیگر مواردی است که قدرت رقابت کالاهای صادراتی کشور را در بازارهای جهانی می‌گیرد. وی می افزاید: زیرساخت های حمل و نقل یکی از مهم ترین بسترهای صادرات غیرنفتی است و ترمیم فرسودگی بافت های لجستیک و تسهیل امور مربوط به گمرکات و حمل بار در مرزها و مسیرهای صادراتی کشور می تواند گام مهم و موثری در توسعه صادرات غیرنفتی و رونق تجاری کشور باشد.

در این رابطه سیده فاطمه مقیمی، عضو اتاق بازرگانی صنایع و معادن تهران با اشاره به این که کشور ما ضعف های بسیاری در خصوص زیرساخت های صادراتی دارد، معتقد است یکی از این عوامل معضلات حمل و نقل است و اهم مشکلات حوزه حمل و نقل صادراتی نوسازی و بازسازی ناوگان فرسوده است.

به عقیده وی در حال حاضر ابزار و امکانات مورد استفاده حمل و نقل صادراتی کشور ما بسیار قدیمی است. طبیعتا با این اوصاف زیرساخت مربوط به ریل و جاده و ناوگان کشور ما دارای مشکل خواهد بود و به هیچ عنوان توان رقابت با کشورهای دیگر از جمله ترکیه که در مجاورت ما قرار دارد برابری یا حتی مقایسه نخواهیم داشت.

مدیرعامل شرکت حمل ونقل بین المللی سدیدبار در ادامه گفت: ابتدا باید بند بند قانون برنامه ششم توسعه توسط مسئولین مربوطه حمایت و ابزار و زیرساخت های مرتبط فراهم گردد و همچنین قوانین تجارت و ترانزیت کشور ما همگام با قوانین سازمان تجارت جهانی در حوزه صادرات پیش رود.

مقیمی در ادامه گفت: به دلیل شرایط تحریم ناوگان هوایی ایران بازسازی نشده و صنعت هوایی کشور ناچار به استفاده از هواپیمای فرسوده و قدیمی شده است که به تازگی با راهبردهای کاربردی ریاست جمهوری تدابیری جهت ارتقای ناوگان هوایی صورت گرفته است.

وی افزود: یکی دیگر از معضلات حمل و نقل صادراتی بی کیفیت بودن شرکت های حمل و نقل داخلی است که باید در راستای ارتقای کمی وکیفی کامیون هایی که در اختیارشان قرار دارد اقدام جدی انجام دهند. مقیمی با اشاره به رفع تحریم ها به ویژه لغو تحریم های بانکی گفت: ایران کشوری امن برای سرمایه گذاری و پرداختن به تولید بیشتر خواهد بود و قطعا اگر سیاستهای اقتصادی هم راستای شرایط سیاسی حرکت کند می توانیم به تولید در راستای صادرات فکر کنیم.

وی ادامه داد: کاهش قیمت تمام شده امکان رقابت کالاهای صادراتی در بازارهای جهانی را افزایش می دهد، به شرط آنکه در تولید کالاهای صادراتی تلاش کنیم.