به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز در بیستمین همایش اقتصادی سن پترزبورگ که با حضور هیات های مختلف از جمله ایران به سرپرستی وزیر صنعت، معدن و تجارت برگزار شد و دبیرکل سازمان ملل، رییس کمیسیون اروپا، نخست وزیر ایتالیا و رییسان جمهوری روسیه و قزاقستان نیز در آن حضور داشتند، مهمترین مسائل اقتصادی که یکی از مباحث تخصصی آن «ایران پساتحریم» بود، در طول سه روز مورد بررسی قرار گرفت. یک پژوهشگر اقتصادی در حوزه اوراسیا در گفت و گو اگزیم نیوز به بررسی نقش ایران در توسعه اتحادیه اوراسیا پرداخته است.

نقش ایران در توسعه اتحادیه اوراسیا

شعیب بهمن، پژوهشگر اقتصادی اوراسیا در گفت و گو با پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز در خصوص نقش ایران در توسعه اتحادیه اوراسیا اظهار کرد: اتحادیه اروسیا از لحاظ اقتصادی دارای ظرفیت نسبتا قابل توجهی است، قاعدتا پیوستن کشوری با منابع غنی و وضعیت جغرافیایی ایران موجب ایجاد بازار بزرگی در چارچوب قوانین سازمان تجارت جهانی شده و همچنین تسهیلات بسیاری را در این زمینه برای کشورهای عضو به ارمغان می آورد. وی افزود: بدیهی است که ایران برای دستیابی به بازارهای صادراتی جهان و افزایش سهم از این بازارها به نسبت جمعیت و توان اقتصادی خود، باید بستر و فضای مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد کند.

بهمن ادامه داد: با توجه به نزدیکی جغرافیایی این اتحادیه به ایران، کشورهای این اتحادیه بازار بزرگی برای صادرات کالاهای ایرانی به شمار می‌روند. همچنین ایران به جهت قرار گرفتن در بهترین موقعیت ترانزیتی می‌تواند مسیری مناسب برای ترانزیت کالاهای کشورهای عضو باشد.

وی همچنین گفت: علاوه بر مسائل فوق، ایران در حوزه های مختلف به ویژه انرژی ظرفیت های بالایی دارد و قرار گرفتن کشورمان در جمع دیگر کشورهای اتحادیه اوراسیا به ویژه روسیه می تواند موجبات قدرتمندی این اتحادیه را فراهم کند.

این کارشناس اقتصادی افزود: در کنار توسعه روابط اقتصادی دوجانبه، یکی از مهم‌ترین گزینه‌های پیشروی ایران برای بسط تجارت، تعامل سازنده با اقتصاد جهانی و تطابق تدریجی با استانداردهای جهانی است.

وی گفت: ایران از بالاترین سطح اقتصاد در میان کشورهای غرب آسیا و کشورهای مسلمان برخوردار بوده و یکی از پیشرفته ترین کشورهای صنعتی در منطقه به شمار می آید.

مزایای پیمان تجارت آزاد ایران با اتحادیه اوراسیا
بهمن در این خصوص بیان کرد: قرارداد تجارت آزاد با اورآسیا می تواند الگویی باشد که در آینده از تجربه آن برای پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی استفاده شود. از سوی دیگر این پیمان این فرصت را ایجاد می کند که ایران با کشورهای اتحادیه اوراسیا به همکاری مستقیم اقتصادی بپردازد و همچنین هماهنگی های لازم برای معرفی و تعیین کالاها و اقلام جهت صادرات و واردات را تسهیل می کند.

وی در خصوص منافع بخش خصوصی گفت: برقراری تجارت آزاد می‌تواند فرصت‌های زیاد همه‌جانبه‌ای را برای بخش خصوصی ایران و کشورهای عضو این اتحادیه ایجاد کند. در واقع بخش خصوصی می تواند از فرصت به دست آمده جهت ارتقای توانمندی و توسعه روابط اقتصادی نهایت استفاده را ببرد و در این راستا گام های جدی جهت گسترش فعالیتهای خود بردارد.

پیمان پولی مشترک ایران و روسیه

این پژوهشگر اقتصادی اوراسیا با اشاره به اینکه پیمان پولی ایران و روسیه موضوع جدیدی نیست گفت: در طول سالهای گذشته به ویژه زمانی که ایران در کوران شدید تحریم ها قرار داشت، در مذاکرات و نشست ها بارها و بارها این موضوع مطرح شده بود، اما به دلیل وجود موانع و مشکلات گوناگون تاکنون محقق نشده بود.

بهمن در پایان افزود : از علل تاخیر در این پیمان پولی می توان به عدم هماهنگی بانک های ایران و روسیه اشاره کرد. تنش های میان روسیه و اتحادیه اروپا همچنین اعمال تحریم های ناعادلانه برای کشورمان تا حدی عرصه را برای پیشروی تنگ ساخته و باعث شد تا ایران و روسیه درصدد توسعه و حفظ پتانسیل های مشترک از جمله انجام مراودات اقتصادی با پول ملی خود به دور از وابستگی به دلار بیفتند. در واقع این مساله می تواند مبادلات تجاری دو کشور را تسهیل بخشد و بازرگانان با پول های رایج کشور خودشان مبادلات تجاری انجام دهند.

شکل گیری اتحادیه اورآسیا 

اما اتحادیه اقتصادی اورآسیایی که این روزها مسکو میزبان روسای مجالس آن خواهد بود چیست و چه دورنمایی از حضور ایران در این اتحادیه می توان تصور کرد ؟ طرح تاسیس اتحادیه اوراسیایی پس از فروپاشی شوروی مهمترین ایده سران روسیه برای تشکیل یک فضای واحد اقتصادی با رعایت استقلال سیاسی جمهوری های عضو کشورهای مشترک المنافع محسوب می شود. این ایده پس از بازگشت مجدد ولادیمیر پوتین به کرملین در سال 2012 میلادی قوت گرفت تا آنجا که روسای جمهور روسیه ، قزاقستان و بلاروس توافق مربوط به ایجاد «اتحادیه اقتصادی اوراسیا» را سال 2014 در آستانه پایتخت قزاقستان امضا کردند. سند مذکور پس از امضا شدن در مجالس سه کشور ثبت شد و از ابتدای ژانویه سال گذشته میلادی قابلیت اجرایی پیدا کرد.

اتحادیه اقتصادی اوراسیا اکنون از کشورهای روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان تشکیل شده و مجموع مساحت کشورهای عضو این اتحادیه بیش از 20 میلیون کیلومترمربع و جمعیت آن بیش از 180 میلیون نفر است.

حضور ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا

اگرچه ایران فعالیت‌های خود برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی را از سال 1370 آغاز کرده است اما هنوز آمادگی لازم برای رسیدن به این مهم را نداشته و موانع حقوقی و فنی بسیاری را باید از سر راه خود بردارد.  از جمله می‌توان به موانع فنی و حقوقی موجود در قانون اساسی، قوانین مرتبط با مالکیت معنوی، قوانین و مقررات بیمه، قوانین ارزی، مالیاتی و گمرکی، اشاره کرد که تلاش همه‌جانبه و گسترده‌ای را برای اصلاح و به روز رسانی می‌طلبد.