به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، باراک اوباما در ماه آوریل هشدار داده بود که بیش از 10 سال طول می‌کشد بریتانیا در مورد قراردادهای تجاری خود با آمریکا چانه‌زنی کند و اگر این کشور از اتحادیه اروپا خارج شود، در «انتهای صف» تجارت با آمریکا قرار خواهد گرفت. اکنون که قرار است بریتانیا از اتحادیه خارج شود، دولت این کشور باید در مورد قراردادهای خود با اتحادیه اروپا و شرکای تجاری این بلوک، از جمله آمریکا چانه‌زنی مجدد کند. تعداد این کشورها به بیش از 50 می‌رسد.

از آنجایی که به سرانجام رسیدن قراردادهای تجاری روند بسیار کندی دارد (هفت سال طول کشید کانادا با اتحادیه اروپا به توافق برسد)، پس توافق تجارت آزاد آمریکا-بریتانیا چقدر طول خواهد کشید؟ شاید داده‌های به دست آمده از قراردادهای قبلی آمریکا دیدگاهی در این زمینه در اختیار قرار دهد.

«موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون» (PIIE)، اعداد و ارقامی را در مورد اینکه چقدر طول کشیده تا 20 توافق‌نامه تجاری دوجانبه آمریکا به نتیجه برسد، تجزیه و تحلیل کرده است. آنچه به دست آمده نشان می‌دهد طول این مدت زمان رسیدن به توافق به طور میانگین یک سال و نیم بوده و بیش از سه سال و نیم هم طول می‌کشد تا این توافق‌ها به مرحله اجرا برسند.

البته چانه‌زنی با اردن – اولین کشور عربی که توافق‌نامه تجارت آزاد با آمریکا منعقد کرده – تنها چهار ماه طول کشید و این توافق ظرف یک سال و نیم اجرایی شد. از سوی دیگر، توافق تجاری با پاناما بیش از سه سال طول کشید و هشت سال و نیم بعد این توافق اجرایی شد. این چانه‌زنی‌ها از سوی جورج بوش، رییس جمهور قبلی آمریکا شروع شده بود و توسط باراک اوباما به نتیجه رسید. طبق اعلام PIIE، این وقفه طولانی به دلیل نگرانی‌های حاصل از فعالیت‌های کارگری در پاناما و شفافیت مالیاتی بود.

راهکاری برای چانه‌زنی سریع‌تر

موسسه PIIE بر اساس نمونه‌ای از 20 توافق تجاری دو فاکتور را تعریف کرده که می‌توانند فرآیند چانه‌زنی‌ بر سر توافق‌های تجاری بین‌المللی را تسریع کنند: حاکمیت سلطنتی و سال انتخاباتی.

از میان توافق‌های بررسی شده، چهار توافق کمتر از یک سال زمان برده که سه توافق مربوط به کشورهایی بوده که حاکمیت پادشاهی دارند: بحرین، اردن و عمان. بنابراین PIIE ارزیابی می‌کند که حکومت‌های پادشاهی زمان چانه‌زنی‌ها را به نصف کاههش می‌دهند.

همچنین توافق‌نامه‌هایی که در سال‌های برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا منعقد شده‌اند، نسبت به توافق‌های دیگر حدود 40 درصد زمان کمتری به خود اختصاص می‌دهند که این موضوع منطقی است. روسای جمهوری که دوره آنها در حال به پایان رسیدن است و چانه‌زنی‌ها را خودشان شروع کرده‌اند،‌ ترجیح می‌دهند در دوره خودشان آن را به سرانجام برسانند.

البته از آنجایی که قرارداد «مشارکت فراآتلانتیک» بزرگ‌ترین توافق تجاری بین‌المللی دنیا محسوی می‌شود و 40 درصد اقتصاد جهان را پوشش می‌دهد، تعجبی ندارد که زمان بیشتری مورد نیاز است. چانه‌زنی برای این توافق تجاری در سال 2008 آغاز شد و در اوایل امسال توسط 12 کشور به امضا رسید که اجرای آن تا قبل از به پایان رسیدن دوره ریاست جمهوری باراک اوباما بعید به نظر می‌رسد. 

مدت‌زمان چانه‌زنی توافق‌نامه‌های تجاری آزاد آمریکا