دکتر سید حمید حسینی، عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی در گفت و گو با سایت خبری و تحلیلی اگزیم نیوز در خصوص دیپلماسی تجاری ایران در پسا تحریم و عملکرد دولت و بخش خصوصی و عواملی که با عث شده دیپلماسی تجاری نتواند در پسا تحریم عملکرد خوبی داشته باشد اظهار کرد: یکی از مهمترین عواملی که باعث شد پیشرفت چندانی را در این مسیر تجربه نکنیم اعمال سلیقه خارجی ها به ما بود. در پسا تحریم هیئت های خارجی زیادی به کشور آمدند که هر کدام ابتکار عمل هایی داشتند، ما هم به دلیل شرایط و جوی که پس از 8 سال تحریم غرب بر ما حاکم بود، مجبور بودیم از موضع خود کوتاه آمده و سلایق آنها را تا حدودی بپذیریم. این اتفاق باعث سردرگمی ما شد و نهایتا اینکه نتوانستیم در این مسیر تصمیمات بزرگ و عملیاتی گرفته و کار را پیش ببریم.

وی در ادامه افزود: در این میان رفت و آمد هیئت ها وقت زیادی را از ما گرفت و این در حالی بود که نتوانستیم از این رفت و آمدها نهایت استفاده را ببریم و فقط وقت خود را هدر داده و از امتحان راهکارهای دیگر برای بهبود عملکرد خود در این مسیر بازماندیم و این در حالی است که می توانستیم دیپلماسی تجاری بهتر و موثرتری داشته باشیم.

به عقیده دکتر حسینی برجام درهای زیادی را برای ما گشود و در زمینه دانش فنی، تکنولوژی و بازارها و... مشکلات زیادی را از پیش رو برداشت. اتفاق دیگری که با نهایی شدن پیمان مشترک ایران و 5 قدرت جهانی افتاد این بود که همچون یک بازدارنده خطر ابتلا و درگیری جنگ را برای کشور تا حد زیادی پایین آوردیم.

این فعال اقتصادی در ادامه تصریح کرد: اما چیزی که کشور در پسا برجام و گذراندن 8 سال تحریم نفس گیر به آن احتیاج داشت مساله سرمایه گذاری و جذب سرمایه گذاری خارجی بود که تا کنون کشور موفقیت چشمگیری را در این زمینه کسب نکرده است. دکتر حمید حسینی می گوید بخش عمده ای از این ناکامی دیپلماسی تجاری برمی گردد .

به گفته وی اگر الگوی رفتاری کشورهایی که به دنبال رشد و توسعه اقتصادی هستند را رصد کنیم می بینیم اولین اقدام آنها این است که بستر لازم را برای افرادی که در کشورهای دیگر اقامت دارند را فراهم کرده تا بتوانند از طریق ارتباطات آنها با مجامع بین المللی و کشورهای خارجی بیشتر کرده و از این طریق بتوانند ظرفیت ها و توانایی های کشور را به آنها معرفی کنند و این در حالی است که کشور ما در جهت مخالف این مسیر گام برداشت و نتوانستیم از این پل های ارتباطی و راه های ورود سرمایه های خارجی به کشور حداکثر استفاده و بهره را ببریم و تلاش نکردیم راه ورود برای آنها باز کنیم و بعضا با اقدامات امنیتی حتی برعکس عمل کرده و ترس و واهمه ای را برای آن ها ایجاد کرده و در واقع به گونه ای عمل کرده که آن ها را از ورود به کشور منصرف کردیم.

وی در ادامه تصریح کرد: با توجه به این که طبق همکاری هایی که بانک های اروپایی ایران و کشور هایی همچون سودان، کوبا و مکزیک ... انجام داده بودند و کارشان به دادگاه کشیده شد و در این راستا دردسر های زیادی کشیدند و هزینه های هنگفتی متحمل شدند و در نهایت مجبور شدند خارج از دادگاه با دادستانی آمریکا تعهد بدهند برای مدتی (10-15 سال) این روند را دنبال نکنند و با کشور های این چنینی ارتباطی نداشته باشند ، پر واضح بود که با برداشته شدن تحریم ها سریعا به سمت ما بر نمیگردند.

وی در ادامه گفت: با لغو تحریم ها، این بانک ها از ارتباط با ایران سر بازمی زنند و اظهار می کنند که ما تعهدی را با دادستانی آمریکا داریم و دادستانی این کشور هر لحظه می تواند از این ابزار علیه ما استفاده کند.

به عقیده وی اگر ما هوشمندانه تر با این قضیه برخورد می کردیم می دیدیم در مرحله اول جذب منابع مالی از بانک های مجاز اروپایی وجود ندارد. لذا اگر بخشی از زمان، انرژی و وقتی که برای کشورهای اروپایی گذاشتیم را صرف کشور های آسیایی می کردیم و می توانستیم از طریق آنها، دستاورد های زیادی را داشته باشیم.

وی افزود:ما اگر در واقعیت به دنبال جذب سرمایه های خارجی هستیم با سرمایه گذاری روی کشورهایی همچون ژاپن، کره جنوبی، هند ، مالزی، تایوان، هنگ کنگ، سنگاپور و ... به طور قطع می توانستیم موفق تر عمل کنیم اما با بررسی و رصد کردن شرایط فعلی به نظر می رسد که در این زمینه نه دولت، نه اتاق بازرگانی و نه بخش خصوصی به طور صحیح گام بر نداشته و فقط وقت و هزینه زیادی در رفت و آمد هیئت های اروپایی به کشور هدر رفت.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: این اقدامات در حالی بود که در داخل کشور هم اقتصاد نتوانست خود را در راستای تمایلات و خواسته های کشور های خارجی نظام بانکی، بیمه ای، تضمینی و ... تطبیق دهد تا منابع مالی خارجی به داخل کشور بیاید.

به گفته حسینی کسانی که با فاینانس موافق بودند به کشور آمدند اما به دلیل شرایط موجود نتوانستند با کشور همکاری کنند . دلیل این اتفاق هم این بود که دولت هیچ تضمینی برای این امر نداشت و این در حالی بود که بانک ها هم یا در لیست تحریم بودند یا روابط کارگزاری نداشتند و یا صورت های مالی مطلوبی نداشتند.

وی در ادامه تصریح کرد: همه این اتفاقات در کنار این بود که ریسک کشور از رتبه پایینی برخوردار بود و عدد 7 را به خود اختصاص داده بود.

حسینی افزود: این در حالی است که در دولت دکتر روحانی این عدد به 6 رسیده و نشانگر این است که اکثر وزارت خانه ها از برجام استفاده بهینه نکرده اند و نتوانسته اند آن طور که باید و شاید از فضای حاکم حداکثر استفاده را ببرند. وی در ادامه تصریح کرد: ما باید قبول کنیم ساختار دیپلماسی کشور، ساختار مناسبی نیست و دیپلماسی انرژی ما نتوانست به کمک دیپلماسی کشوربیاید و در طرف دیگرعمکرد وزارت خانه ها نتوانست به این موضوع کمک شایانی کند.

وی گفت:اگر ما بخواهیم در عرصه بین المللی حرفی برای گفتن داشته باشیم و  به هدف والایی برسیم اینگونه موفق نخواهیم شد. در شرایط فعلی سازمان توسعه تجارت با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کند و امکان تاسیس نهاد های فعال، کارهای تحقیقاتی، ارتباط با مجامع بین المللی و ... را ندارد. به گفته وی نمی توان انتظار داشت که فقط دیپلماسی عمومی کشور و بین المللی به دست دکتر ظریف و تیمش حل شود و برای پیشرفت در این مسیر دولت باید بستری مناسب را فراهم کرده تا بتوانند با استفاده از حداکثر توانایی خود در این راه گام برداشته و ایران را به جایگاهی که لایق است برسانند.

دکتر سید حمید حسینی در خصوص ویژگی های دیپلماسی فعال اظهار کرد: دیپلماسی فعال باید به گونه ای باشد که از تمام ظرفیت های کشور ( ظرفیت های عمومی و خصوصی ) استفاده کند و همچنین با استفاده از سمینارها،رفت و آمد ها و ... توانایی ها و ظرفیت های کشور را به مجامع بین المللی بشناساند.

حسینی تصریح کرد: دنیا برای بقای خود نیاز به انرژی دارد و ما هم به عنوان یک کشور نفتی باید بتوانیم از طریق نفت و گاز سرمایه های زیادی را برای کشور جذب کنیم.

به عقیده حسینی بحث قرار دادهای نفتی در پسا تحریم به عنوان یک سرعت گیر عمل کرد. 2 سال است که از بحث قرار دادهای نفتی می گذرد و حال که به تایید مجلس درآمده بعد از 6 ماه می توانیم از آن استفاده کنیم که این موضوع هم باعث شد عقب ماندگی های زیادی را در جذب سرمایه در این حوزه داشته باشیم.

وی اظهار کرد: باید بتوانیم هر چه سریعتر تکلیف این قرار دادها را مشخص کرده تا از این بهره خدادای در این شرایط نهایت استفاده را ببریم.

حسینی در ادامه به شرایط  بیمه ای، بانکی و ... اشاره کرد و گفت: در شرایط فعلی باید مشکلات بیمه ای، بانکی و حمل و نقل حل شود تا سرمایه گذار نگرانی از بازگشت سود و سرمایه خود نداشته باشد و راغب به آمدن ایران و سرمایه گذاری در کشور باشد.

به عقیده وی بخش خصوصی عملکرد خوبی دارد و همیشه با پروژه های جدید و فکر نو وارد عرصه های مختلف می شود اما نبودن حمایت های دولتی و نبود یک بستر مناسب باعث شده که پیشرفتی از این بخش را هم شاهد نباشیم.

وی افزود: ما هم در این راستا ما هم تلاش های زیادی کردیم و اما این تلاش ها بیشتر در منظر فعالان اقتصادی و مقامات سیاسی و اقتصادی آن کشور ها بوده تا افکار عمومی و توده های مردمی.

در آخر حسینی تصریح کرد: اگر بتوانیم در تغییر افکار عمومی کشور های دیگر قدم برداریم ( و ذهنیتی که در این سال ها برای آن ها به وجود آمده را عوض کنیم) قطعا کمک شایانی به دیپلماسی کشور کرده ایم و در پی آن پیشرفت های چشمگیری را شاهد خواهیم بود.