متن کامل پیمان «مشارکت دو سوی اقیانوس آرام» یا ترانس پاسیفیک (Trans-Pacific Partnership) با نام اختصاری TPP در حالی در اوایل ماه نوامبر منتشر شد که گروههای صنعتی و اتحادیهها مخالفت علنی خود را با تصویب آن اعلام کردهاند.
این پیمان که «توافق تجاری قرن 21» نیز نامگذاری شده، در صورت تصویب نهایی قرار است کشورهایی را که بیش از 40 درصد تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص میدهند به هم مرتبط سازد؛ اما در حال حاضر مورد انتقاد نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا از هر دو حزب نیز قرار گرفته است. اما برخی کارشناسان میگویند بسیاری از کسبوکارها از چنین توافقی بهره خواهند برد.
بخش «تجارت الکترونیک» متن TPP به طور خاص، از توافقهای واضحی سخن میگوید که موانع ورود شرکتهای منطقه سیلیکون ولی و غیره را به تجارت جهانی لغو خواهد کرد. جذابترین بخش توافق برای شرکتهای تکنولوژی این است که میگوید «هیچ یک از طرفین به انتقال یا دسترسی به کد منبع نرمافزار به عنوان شرط واردات، توزیع، فروش یا استفاده از نرمافزار که تحت مالکیت فردی از طرف مقابل است، در قلمرو خود نیازی ندارد.»
از دیگر برندگان این توافق میتوان به بخش کشاورزی آمریکا اشاره کرد. درک سیزرز، کارشناس علمی موسسه «امریکن اینترپرایز» در تحلیلی نوشت: «تولیدکنندگان کشاورزی آمریکا به طور ویژه خوشحال خواهند بود، چرا که به واسطه این توافق و برطرف شدن برخی موانع تجاری دسترسی جهانی به محصولات آنها به ویژه سویا افزایش خواهد یافت.»
در طرف دیگر این معادله، تولیدکنندگان صنعتی آمریکایی قرار دارند که TPP رقابت آنها را برای افزایش صادرات به سراسر دنیا سختتر خواهد کرد. یک دلیل این موضوع به عقیده کارشناسان نبود مقررات واقعی در مورد دستکاری نرخ ارز است، چرا که قدرت نسبی دلار عامل بخش عمده مشکلات تولیدی آمریکا است.
قطعه دیگر این پازل که چندان مورد توجه قرار نگرفته، قواعد مبدا است. این قواعد مشخص میکنند که چه درصدی از اجزای تشکیل دهنده یک کالا باید در کشورهای عضو TPP تولید شوند. تولیدکنندگان آمریکایی به طور کلی خواهان قواعد بیشتری در این زمینه هستند تا رقبا در کشورهای خارج از TPP نتوانند از کاهش تعرفهها بهره ببرند. از طرف دیگر، قواعد سختگیرانهتر، ریسک توزیع عادلانه مزایای این توافق را بین کشورها به همراه دارد، چرا که تقریبا هر شرکتی به طور فزاینده از زنجیر عرضه جهانی استفاده میکند.
درجهبندی دیگر بخشهای توافق TPP قبل از اجرای آن نیز کار سادهای به نظر نمیرسد. کارشناسان متناوبا قوانین حاکم بر بنگاههای دولتی را تحسین کرده و یا مورد انتقاد قرار دادهاند. به طور کلی، بسیاری از شرکتهای تجاری در مورد اجرای TPP در صورت تصویب آن، اظهار نگرانی کردهاند. این شرکتها عمدتا شرکتهای بزرگ هستند که رقابت جهانی دارند و با این حال به دلیل موانع تجاری در بسیار از کشورهای دیگر برای صادرات خود با مشکلات بزرگی روبهرو میشوند. به گفته کارشناسان، اگر این شرکتها بتوانند محصولات خود را وارد این بازارها کنند، توافق TPP برد بزرگی برای آنها محسوب میشود، اما بعید به نظر میرسد کشورهایی مانند کره، ژاپن، مالزی و ویتنام همچنان بازارهای خود را باز کنند. در واقع، در حالی که آمریکا همچنان بازار راحتی برای وارد کردن محصولات است، برخی کشورها موانع تجاری خود را نگه خواهند داشت و توافقنامههای تجاری به سختی میتوانند برای رفع آنها کاری انجام دهند.
نظر شما