براساس مصوبه دولت باید مواد اولیه قطعه سازان و خودروسازان در گروه یک کالایی برای تخصیص ارز قرار گیرد که عدم اجرای این مصوبه موجب شده تا قطعه سازان برای واردات برخی از مواد اولیه و قطعات نیم ساخته‌ای که همچنان در گروه دوم و سوم کالایی قرار دارند، مجبور به کسب مجوز‌های متعدد شوند.

احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان پیش از این عنوان کرده بود که طی نامه ای به وزیر صنعت گفتم از آنجا که صنعت خودرو جزو تحریم های اولیه است باید با سرعت قطعات مورد نیاز خودروها که بعضا الکترونیکی هستند وارد شوند. یعنی قطعه سازان بتوانند مواد اولیه خود را حداقل تا 4 ماه ذخیره سازی کنند و در مدت تحریم بتوانند منبع دیگری برای تامین قطعات مورد نیاز خود پیدا کنند و یا حداقل داخلی سازی دنبال شود، اما به آن نامه توجهی نشد و اکنون می بینیم که در لیست گیرندگان ارزی اسمی از قطعه سازان نیست. 

وی تصریح کرد: قطعه سازان خیلی قبل تر از برخی شرکت ها کالای خود را ثبت سفارش کرده بودند و منتظر تخصیص ارز از سایت نیما بودند اما متاسفانه برخی از رانت ها مانع از اجرای درست خواسته انجمن خودروسازان شد.

در این ارتباط آرش محبی نژاد دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن قطعه سازی کشور در گفتگو با اگزیم نیوز در خصوص چالش به وجود آمده برای صنعت قطعه سازی که دامان خودروسازان را نیز گرفته با بیان اینکه برخی از مواد اولیه ای که وارد گمرک شده اند با موانع فراوان برای ترخیص روبرو هستند، اظهار داشت: برخی از مواد اولیه ای که وارد گمرک شده است با مشکل پرداخت ارز مواجه شده و طرف خارجی به دلیل عدم تسویه حساب قطعه سازان، اسناد خرید را تحویل نمی‌دهد که بر این اصل گمرک نیز مواد اولیه و قطعات نیمه ساخته مورد نیاز قطعه سازان را ترخیص نمی‌کند.

وی با بیان اینکه شرایط ایجاد شده بر روند تولید قطعه سازان و خودروسازان تاثیر گذاشته و موجب افت ۵۰ درصدی تولید روزانه دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور شده است، یادآور شد: قطعه سازان برای ترخیص مواد اولیه و قطعات نیم ساخته‌ای که در گروه دوم و سوم کالایی قرار دارند با مشکل جدی مواجه شده اند در حالی که بر اساس مصوبه دولت باید مواد اولیه قطعه سازان و خودروسازان در گروه یک کالایی قرار گیرد.

دبیر انجمن تخصص صنایع همگن قطعه سازی کشور با بیان اینکه پیش پرداخت اولیه خرید که حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد به صورت ارز متقاضی بوده پرداخت شده، عنوان کرد: در این مدت زمان که از کار سامانه نیما میگذرد ارز دولتی و مبادله ای به میزان مورد نیاز به قطعه سازان پرداخت نشده و قطعه سازان تنها از طریق بخشی که در قالب یوزانس در نظر گرفته شده بود توانستند ارز دولتی، متقاضی  و مبادله ای دریافت کنند.

محبی نژاد با اشاره به اینکه  قطعه سازان حدود ۸۰۰ میلیون دلار به طرف‌های خارجی بدهکارند، گفت: این میزان بدهی مربوط به قبل از تشکیل سامانه نیما وتلاطم در بازار ارز است. اما در حال حاضر پروسه طولانی تخصیص ارز موجب شده که با وجود ورود قطعات و کالاهای مورد نیاز به گمرک، طرف های خارجی به دلیل عدم تسویه حساب قطعه سازان، اسناد فروش را تحویل ندهند که متعاقب آن گمرک هم مواد اولیه و قطعات نیمه ساخته مورد نیاز قطعه سازان را به دلیل عدم ارایه اسناد ترخیص نمی کند.

وی در ادامه افزود: این ثبت سفارش‌ها مربوط به فروردین و اوایل اردیبهشت و حتی برخی از آنها متعلق به آذر و دی ماه سال گذشته است که کالا وارد شده، اما یا در گمرک مانده و ترخیص نشده و یا برخی نیز که به صورت خرید اعتباری بوده به نسبت حمل، پرداخت پول صورت گرفته اما همچنان در گمرک مانده است.

دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن قطعه سازی کشور علت اصلی افت 50 درصدی تولید روزانه خودروسازان را مشکل تامین قطعات وارداتی دانست و عنوان کرد: در شرایط فعلی قطعه سازان به دلیل عدم برخورداری از تامین نقدینگی و مواد اولیه مورد نیاز،  قادر به تامین قطعات مورد نیاز خطوط تولید خودروسازان نیستند و این امر موجب شده است که در میزان تولید شرکت های خودروسازی افت قابل توجهی را شاهد باشیم.

وی در ادامه افزود: براساس برنامه تولید تعریف شده برای دو شرکت خودروساز ایران خودرو و سایپا، این دو شرکت می بایست روزانه 6 هزار دستگاه خودرو تولید کنند اما در حال حاضر به دلیل بروز این مشکلات این رقم به 3 هزار دستگاه در روز تقلیل یافته است.

محبی نژاد تصریح داشت: عدم تامین قطعات، خودرو‌های پرتیراژ خودروسازان را با چالش مواجه کرده است. در این زمینه با توجه به آمار گمرک مبنی بر واردات ۷۸۰ میلیون دلار قطعات خودرو در سه ماهه اول امسال باید گفت که در مورد بخشی از قطعات مورد نیاز خودروسازان درخصوص خودرو‌های مونتاژی به صورت سی کی دی انجام شده است که خودروسازان با توجه به واردات صورت گرفته مشکلی در این زمینه نداشتند، اما از آنجا که تمامی قطعات مورد نیاز را نمی توان به صورت سی کی دی فراهم کرد و برای تامین برخی از قطعات خودرو‌های پرتیراژ مانند سنسور‌ها، قطعات الکترونیکی و یا ایربگ نیز واردات صورت میگیرد، عدم تخصیص ارز و مشکلات ترخیص کالا و مواد اولیه از گمرک، وضعیت تولید خودروسازان و قطعه سازان را با بحران مواجه کرده است.

دبیر انجمن تخصص صنایع همگن قطعه سازی کشور یادآورشد: از آنجا که خودروسازان بر روی واردات قطعات مورد نیاز خط تولید خود اقدام کرده اند، قطعه سازان شرایط به مراتب بدتری را تجربه می کنند زیرا از یک سو با موانع گمرک و عدم تخصیص ارز روبرو هستند و از طرفی هم خودروسازان از پرداخت مطالبات قطعه سازان امتناع می کنند که ادامه این شرایط  منجر به تعطیلی کامل صنعت قطعه سازی در کشور خواهد شد.