به گزارش اگزیم نیوز، غلامرضا پناهی، معاون ارزی بانک مرکزی در نامه‌ای به رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران با تاکید دوباره بانک مرکزی مبنی بر بازگشت ارز صادراتی عراق و افغانستان اعلام کرد که صادرکنندگان کالا به عراق و افغانستان نیز منبعد باید ارز حاصل از صادرات را به کشور بازگردانند.

به اعتقاد کارشناسان با توجه به اینکه تراز تجاری کشور در نیمه نخست سال مثبت اعلام شد اما تصمیماتی نظیر پیمان‌سپاری ارزی و بخشنامه‌هایی که ارائه می‌شوند چنان صرفه تجاری ندارند و اکنون بیش از آنکه تحریم‌ها مشکل‌زا باشند، تغییر قوانین صادراتی داخلی مهم‌ترین عامل بازدارنده در مسیر تجارت ایران به حساب می‌آیند.

در همین زمینه دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با توجه به آمار اعلام شده شش ماهه نخست از سوی گمرک برای تجارت خارجی با عراق را معادل چهار میلیارد و ۱۶۵ میلیون دلار بدون صادرات گاز اعلام کرد که این میزان نسبت به سال گذشته به نصف رسیده است. اجرای پیمان سپاری ارزی و اعتصاب کامیون داران در هفته های اخیر کاهش صادرات قابل توجهی را به مقصد عراق در پی داشته، ضمن اینکه  دولت همه صادرکنندگان را مشمول طرح پیمان‌سپاری ارزی کرده که ارز حاصل از صادرات را به کشور برگردانند، اما چون عراق هیچ مکانیزمی برای برگرداندن ارز ندارد خیلی از صادرکنندگان صادرات خود را به این کشور متوقف کرده‌اند.

نیمه شهریورماه رئیس کل بانک مرکزی از صدور بخشنامه‌ای به گمرکات کشور خبرداد که براساس آن، صادرکنندگان باید با امضای پیمان‌سپاری ارزی، تعهد بدهند ارز حاصل از صادرات را ظرف سه ماه به کشور وارد کنند. این طرح باعث اعتراض صادرکنندگان و فعالان اقتصادی شد، چراکه این بخشنامه با قانون واردات و صادرات مغایرت دارد و رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز طی نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهور خواستار اعمال اصلاحاتی در این طرح شد.

برخی ازفعالان این عرصه معتقدند با اجرای این دستورالعمل صادرات به کشورهایی مانند عراق، افغانستان، کشورهای منطقهCIS  و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس که از بسیاری از مواقع با استفاده از ریال جمهوری اسلامی ایران انجام می‌شود، نمی‌توانند مشمول حکم بازگشت ارز به چرخه اقتصادی کشور باشند و با اجرای این دستورالعمل، صادرات به کشورهای مذکور با مشکل و یا توقف روبرو خواهد شد.

نرخ پایه گمرکی کالاها براساس نرخ نیما و سنا تعیین می شود

محمدرضا مودودی معاون سازمان توسعه و تجارت در گفتگو با اگزیم نیوز در مورد تعهد ارزی و الزام بازگشت ارز حاصل از صادرات درمورد عراق و افغانستان معتقد است: در تمام دنیا معاملات با ارز انجام می شود حال چه پیمان های پولی باشد و یا پول بین الملل و اینطور نیست که در معاملاتشان فقط با پول خودشان معامله کنند بلکه براساس ارزهای رایج این کار را می کنند مگر در موارد خاص که در پیمان های پولی مشخص شود.

وی با بیان اینکه مقرر شده تا نرخ پایه گمرکی کالاها را براساس نرخ نیما و سنا تعیین کنیم تا به واسطه آن ارزش پول ملی تا حد زیادی حفظ شود و افزایش یابد، عنوان کرد:  یعنی اگر تجار پیش از این برای تعهد ارزی دلواپس بودند که به طور مثال یک میلیون دلار صادرات شان ممکن است بیش از عددی باشد که فروخته اند وقتی براساس نرخ ارز بازار ثانویه این مسئله محاسبه و ارایه می شود تعهد ارزی آنها کاهش پیدا می کند و بنا براین به نفع تجار ایرانی خواهد بود.

مودودی با تاکید بر اینکه باید بحث حمایت ارزی از اقتصاد کشور مورد نظر تجار باشد اذعان داشت: ما برای واردات نیاز به ارز داریم. تبدیل ریال در بازار داخل هم با توجه به اینکه نرخ ریال در برابر دلار و ارزهای دیگر کاهش پیدا کرده بنابراین باید با دوراندیشی و احتیاط رفتار کرد تا منابع ملی به خطر نیافتد.

معاون سازمان توسعه و تجارت با اشاره به اینکه سران سه قوه طی نشستی بحث پیمان سپاری ارزی و بازگشت سود حاصل از صادرات به کشورهای عراق و افغانستان را به صورت ارزی مصوب و به بانک مرکزی ابلاغ کرده اند، یادآورشد: در این زمینه مقرر شده است که مبادلات تجاری با عراق و افغانستان تنها بصورت ارزی مورد تایید قرار بگیرد که این امر می تواند شامل ارزهای محلی نیز باشد و تنها مبادله با ریال منع شده است. زیرا برخی از تجار ایرانی مدعی هستند که چون در مبادلات خود از ریال استفاده می کنند بنابراین نباید آن را در سامانه نیما اعلام کنند که برپایه این مصوبه الزام به اعلام در سامانه نیما و مبادله به صورت ارزی تاکید شده است.

وی در پاسخ به این سوال که تمایل تجار عراقی به مبادله کالا به ریال است و در صورت الزام به صورت ارزی آیا این امرمانعی در راه صادرات ایجاد نخواهد کرد گفت: برخی از تجارایرانی می خواهند به سود لحظه ای برسند و به خطر افتادن منافع ملی برایشان مهم نیست بنابراین تمایل دارند که به هر قیمتی کالای خود را به فروش رسانند. اما سوال اینجاست که چرا تجار ما اصرار دارند که در مبادلات شان همچنان از ریال استفاده کنند در حالیکه به طور مثال اگر پیش از این قیمت معادل یک دلاری یک کالا 3500 تومان بود و اکنون که دلار به 10 هزار تومان رسیده باز هم می خواهند به همان قیمت یا اندکی بیشتر به صورت ریالی  به فروش برسانند؟

مودودی تصریح داشت: تجار عراقی بسیار تمایل دارند که در تجارت با ایرانی ها به صورت ریالی معامله کنند آن هم با قیمت های قبلی یا با اندکی اختلاف که در این صورت سود نهایی عاید آنها می شود. تجار ایرانی که حاضرند کالای خود را با اندک افزایشی به صورت ریالی به فروش برسانند باید بدانند که ضربه وحشتناکی به اقتصاد کشور می زنند.