کارشناسان بازار جهانی نفت پیش بینی می کنند قیمت طلای سیاه در سال 2019 با روند رو به رشدی روبرو شده و از 75 دلار در هر بشکه نیز عبور کند.

در این رابطه CNBC در گزارشی نوشته است که هرچند اوضاع اقتصاد چین چندان خوب نیست و این عامل می تواند مانع از رشد قیمت نفت شود اما نباید فراموش کنیم که اوپک نیز سطح تولید خود را کاهش داده و این مساله از بازار حمایت خواهد کرد.

این برای ایران خبر خوبی است حتی اگر تحریم ها میزان صادرات نفت را برای ما با محدودیت روبرو سازد زیرا بخشی از کاهش مقداری از کانال قیمتی مرتفع خواهد شد اما ایا به روند غیرنفتی شدن اقتصاد ایران هم کمکی می کند؟

نگاهی به نمودار همراه نشان می دهد در سال هایی که با تحریم نفتی روبرو بوده ایم سهم نفت از تولید ناخالص داخلی با کاهش قابل توجهی روبرو شده اما متاسفانه همزمان با این اتفاق بخش صنعت نیز کاهشی بوده است.

بخش کشاورزی نیز سهمی متزلزل داشته اما در مجموع سهم این بخش نیز اغلب زیر 10 درصد بوده است. تنها بخشی که در این سال ها روند رو به رشدی را تجربه کرده بخش خدمات در اقتصاد ایران است که البته جای بسی خوشحالی است چراکه یکی از مهمترین بخش ها که در اقتصادهای پیشرفته سهم زیادی از GDP را به خود اختصاص می دهد همین بخش است.

با این حال اما کاهش همزمان دو بخش یعنی نفت و صنعت نگران کننده است چراکه بخش نفت درامدهای ارزی کشور را تامین می کند و بخش صنعت نیز سهم بالایی در اشتغال و صادرات غیرنفتی بر عهده دارد و از این منظر از درجه بالایی از اهمیت برخوردار است.

کارشناسان معتقدند کاهش سهم صنعت از تولید داخلی به دلایل متعددی اتفاق افتاده ازجمله تحریم ها، کاهش مواد اولیه، کاهش مصرف داخل و اتکای بیشتر به صادرات و افزایش هزینه های تولید و ...

بر همین مبنا کارشناسان اقتصادی با تکیه بر داده های اقتصادی معتقدند دولت باید از درآمدهای نفتی برای تحرک در اقتصاد داخلی استفاده کند به همین منظور درامدهای نفتی به جای ان که به مصرف هزینه های جاری برسد باید به مصرف طرح های عمرانی و تولیدی برسد تا محرک بخش واقعی اقتصاد کشور باشد.

در سال های اخیر سهم هزینه های عمرانی از بودجه دولت اگرچه بر اساس ارقام تخصیصی افزایشی است اما در عمل سهم پایینی از این اعتبارات جذب می شوند و در عوض سهم هزینه های جاری سال به سال در بودجه افزایش می یابد که این موضوع نشان می دهد درآمدهای نفتی دولت به مصرف رونق اقتصادی کشور نمی رسد.

در این بین بررسی ها از بودجه سال 98 نشان می دهد ورود نفت به اقتصاد ایران در سال آینده نسبت به سال ۹۷ بین ۲۵ تا ۴۰ درصد کمتر خواهد بود. محاسبات نشان می‌دهد که اگر دولت تصمیم به حفظ نرخ تسعیر ۵۷۰۰ تومان برای بودجه سال آتی داشته باشد، نیاز به ۳۸ میلیارد دلار درآمد نفتی دارد.

این سناریو در حالی محقق خواهد شد که دولت قادر به صادرات ۹/ ۱ میلیون بشکه نفت با قیمت متوسط ۵۴ دلار در روز باشد؛ حجمی که با توجه به شرایط تحریمی، دستیابی به آن چندان محتمل نیست.

در سناریوی دوم، اگر مطابق گفته دولتمردان، بودجه ۹۸ با فرض فروش ۵/ ۱ میلیون بشکه نفت در روز با قیمت ۵۴ دلار بسته شده باشد، مجموع درآمدهای نفتی اقتصاد ایران در سال آتی معادل ۵/ ۲۹ میلیارد دلار خواهد بود.

در سناریوی سوم، با استناد به سخنان رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌توان تخمین زد که پیش‌بینی دولت از کل درآمدهای نفتی در سال آتی معادل ۳۲ میلیارد دلار باشد. در این حالت نیز عملکرد فروش نفت باید از پیش‌بینی‌های اولیه فراتر رود.

همه اینها در حالی است که در سال جاری، رقم درآمدهای نفتی بیش از ۵۰ میلیارد دلار در نظر گرفته شده بود. در نتیجه در بهترین حالت هم اقتصاد ایران در سال آینده نسبت به سال جاری، ۲۵ درصد از نظر درآمدهای نفتی منقبض خواهد شد.