به گزارش اگزیم نیوز، از اواخر سال گذشته که زمزمه خروج امریکا از برجام و اعمال تحریم های یک جانبه علیه ایران قوت گرفت، این مسئله بار دیگر با نشانه های تحریک بازارهای ارز، طلا و بورس نمایان شد. ابتدا بازار ارز و طلا ملتهب شد و و پس از آن بازار سرمایه روی موج هیجان قرار گرفت. این اتفاق در سال های 91 و 92 نیز رخ داد.

با خروج امریکا از برجام و چند برابر شدن نرخ ارز در بازار آزاد، بورس نیز با رفتار هیجانی سهام داران مواجه شد. هرچند در مقاطع مختلفی از تحولات بازار، رفتار هدف دار سهام داران حقوقی به عنوان بازارگردانان اصلی در سرنوشت بازار سهام تاثیرگذار بوده است اما رفتار هیجانی غیرحرفه ای ها نیز جهت دهی بازار سهام را بر عهده گرفته است. شاخص کل بورس به یکباره از 22 خرداد تا 9 مهرماه سال جاری در جریان جهش های بازار ارز از 96 هزار واحد به 195 هزار واحد رسید و بازدهی 103 درصدی را در فاصله 3 ماه و نیم رقم زد.

مطالعاتی که پیش از جهش اخیر بورس انجام شده نشان می دهد که سهم بازار سرمایه از اقتصاد ایران معادل 23 درصد است. این مطالعات بر اساس ارسال داده های آماری کشورها به فدراسیون بورس های بین المللی در ژانویه سال 2017 انجام شده و نشان می دهد که نسبت ارزش بازار سرمایه به تولید ناخالص داخلی ایران 23 درصد است، اما اخیرا با جهش قابل توجهی که ارزش معاملات بازار سرمایه طی ماه های اخیر داشته است، سهم بازار سرمایه از اقتصاد ایران به بالای 50 درصد رسیده است. طبق گفته شاپور محمدی، اگر رقم ارزش بازار سرمایه را بر تولید ناخالص داخلی تقسیم کنیم، به سهم 51.1 درصدی این بازار از تولید ناخالص داخلی می رسیم.

ارزش بازار بورس و فرابورس نیز از میانه سال 96 تاکنون 112 درصد رشد داشته که برمبنای آن شاخص بورس تهران و فرابورس نیزدر طی این مدت 140 درصد رشد را تجربه کرده است.  

کارشناسان براین باورند که با توجه به اینکه نسبت مخاطره به بازده در همه بازارهای جایگزین بازار سهام مانند سکه، ارز و مسکن بالا رفته، در شرایط امروز حتی سفته بازان آن بازارها نیز به دنبال گزینه دیگری با ریسک کمتر و سود بیشتر هستند که به طور قطع آن گزینه بازار سهام است زیرا برخلاف بازارهای غیر مولد، رشد بازار سرمایه، شاخص بورس و تزریق نقدینگی به بازار سهام به دلیل اینکه جامعه سرمایه گذاری گسترده تری را در بر می گیرد منجر به رونق تولید و صنعت می شود و افزایش شاخص بورس شرایط اقتصادی کشور را بهبود می بخشد. آنچه در ذهن سرمایه گذاران است تزریق نقدینگی در فضایی است که به لحاظ ارزش جایگزینی دارایی و بازدهی با هم تطبیق ندارند، بنابراین این بازار سرمایه فرصت بسیار خوبی برای سرمایه گذاری است زیرا مسیر رشد پرقدرت و ادامه دار آن باز شده است.

در این زمینه سیدکمال سیدعلی معاون اسبق ارزی بانک مرکزی در گفتگو با اگزیم نیوز در مورد پیش بینی بازار هدف نقدینگی سرگردان در سال 98، اظهار داشت: برای این منظور در ابتدا باید یک تناسبی را در نظر بگیریم. در این زمینه در مقایسه بازارها در سال جاری مشاهده می کنیم که قیمت ارز نسبت به سال گذشته تقریبا به سه برابر رسیده است، بازار مسکن نیز با رشد بین 90 تا 100درصد با افزایش دوبرابری همراه شده که با توجه به عرضه زیادی که صورت می گیرد حرکت روبه رشدی نخواهد داشت اما بازار بورس دراین میان کمتر از 2 برابر رشد را تجربه کرده، بنابراین به نظر می رسد بیش از سایر بازارها جای پیشرفت دارد.

وی با تاکید براینکه بازار ارز در سال آینده بیش از این کشش رشد قیمتی برای سفته بازی و سرمایه گذاری جدید نخواهد داشت، عنوان کرد: با توجه به تمایل حرکت نقدینگی در بازارهای موازی همچون بورس و یا حتی نرخ سودبانکی، آنچه که در ماه های اخیر توسط بانک مرکزی انجام شده این است که با مدیریت ریال در حال مدیریت بازار ارز است. در این مورد اقدام بانک مرکزی در تعیین سقف برای تراکنش ها از طریق پایانه های فروشگاهی و دستگاه هایی که به خارج از کشور منتقل شده بود و به واسطه آن خروج سرمایه اتفاق می افتاد، توانست جهش های ارزی را کنترل کند.

به گفته سیدعلی در نیمه ابتدایی سال جاری سفته بازی برای آربیتراژ کردن قیمت ها با هدف بهره بردای کلان از تغییرات قیمتی، ورود کالای قاچاق و سرمایه گذاری در خارج از کشور، توانست بازار ارز را با تلاطم بالا همراه سازد. اما در بخش سفته بازی با تاکید بانک مرکزی بر مشخص شدن منشاء پول، چشم انداز حبابی بازار ارز از بین رفته و بازارساز در این زمینه توانسته است با کنترل و مدیریت بازار از سمت تقاضا، هدایت لازم را انجام دهد یعنی با کنترل ریال، نحوه ثبت سفارش ورود کالا و همچنین خروج سفته بازان از بازار قاطعانه توانسته است بازار را کنترل کند.

این تحلیلگر بازار ارز با اشاره به اینکه در یک محاسبه جدید از بازارها به سپرده گذاری در بانک ها می رسیم  و اینکه سیاستگذاری بانک مرکزی در سال 98 در این مورد چه خواهد بود؟، یادآورشد: استقبال از سپرده گذاری در بانک ها به این بستگی دارد که نظام بانکی چه نرخ سودی را برای سال آینده در نظر بگیرد. براین اساس اگر این نرخ سود بالای 20 درصد باشد با رشد تقاضا مواجه خواهد شد اما چنانچه نرخ سودسپرده گذاری کمتر از 18 درصد باشد این بازار جذابیت خود را برای سپرده گذاران از دست خواهد داد. زیرا به لحاظ ریسک کمتر این بازار برخی از افراد تمایل دارند در این بازار سپرده گذاری کنند.

وی در پاسخ به این سوال که بحث اوراق بانکی و فروش آن برای دولت به خصوص در بودجه 98 بسیار مهم است، به نظر شما این اوراق تا چه اندازه می تواند در جذب نقدینگی سال آینده تاثیرگذار باشد؟ خاطرنشان ساخت: در مورد اوراق بانکی بستگی به نرخ آن در زمان ارایه دارد. یعنی اگر نرخ آن متناسب و جذاب باشد می تواند تاثیرگذاری لازم را در جذب نقدینگی داشته باشد. در غیراین صورت به نظر نمی رسد بتواند به عنوان یک عامل اقتصادی مورد توجه قرار گیرد زیرا مردم بیشتر تمایل به سپرده گذاری با نرخ سود بالا دارند.

این تحلیلگر ارشد بازار ارز در پاسخ به این سوال که دولت 14 میلیارد دلار برای ارز ترجیحی در بودجه 98 تخصیص اعتبار در نظر گرفته است، به نظر شما تکرار تجربه ارز ترجیحی چه تاثیری بر اقتصاد خواهد داشت؟ افزود: ارزترجیحی باید از برنامه دولت در سال آینده حذف شود. در واقع این امر مهمترین گام در یکسان سازی نرخ ارز که از مهمترین مزایای آن این است که چارچوب نظارتی بر قیمت ها با کنترل بیشتری همراه خواهد شد. زیرا در این صورت قیمت ورودی کالاها و میزان ارز دریافتی آن ها مشخص می شود که در این شرایط سازمان حمایت از مصرف کنندگان و سایر دستگاه های نظارتی می توانند کنترل بیشتری بر بازار داشته باشند. از سوی دیگر نیز با حذف ارز ترجیحی وقتی همه کالاها با یک نرخ وارد شود دیگر فرار مالیاتی و رانت ناشی از دریافت ارز 4200 تومانی معنا پیدا نخواهد کرد.

سیدعلی تصریح داشت: براین اساس بازار بورس نسبت به باقی بازارها در سال آینده می تواند از رشد لازم برخوردار شود اما این امر نیز بستگی دارد به اینکه چقدر فعالیت های اقتصادی کشور به سمتی برود که مواد اولیه صنایع به موقع تهیه شود، قیمت پتروشیمی ها با بازارهای بین المللی نزدیک باشد و فروش داخلی قیمت اش مناسب باشد که در این صورت به نظر می رسد بازار بورس بازار مناسبی برای هدایت نقدینگی سرگردان در سال 98 باشد.