سید مسعود آریادوست: فعالیت استارت‌آپ‌ها در کنار برنامه‌ای مشخص و منسجم و حمایت‌های لازمه از سوی دولت، نوید رشد صنعت کشور در میانمدت و بلندمدت را می‌دهد. از این جهت حمایت از این صنایع کوچک، اهمیت بالایی پیدا دارد. در ایران به دلیل مشکلات کلان اقتصادی، استارت‌آپ‌ها آنگونه که باید جان نگرفته‌اند. با این اوصاف فعالیت و تلاش جوانانِ حاضر در این عرصه همچنان تداوم دارد. وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان و استاددانشگاه، با بررسی مشکلات موجود بر سرراه استارت‌آپ‌های کشور، "کپی‌برداری" از نمونه‌های خارجی توسط استارت آپ ها را در ایران ستود و ابراز داشت: در حال حاضر جوانان ما در استارت‌آپ‌ها در فاز "کپی‌برداری" و "مهندسی معکوس" هستند و اتفاقا عملکرد خوبی هم دارند.
شقاقی‌شهری در مورد مشکل اصلی استارت‌آپ‌های ایرانی ابراز داشت: در حال حاضر به ویژه در مورد استارت‌آپ‌ها مشکل اصلی به نظام دانش‌بنیان باز می‌گردد که در زمینه محیط کسب و کار و همچنین اقتصادِ "دانش پایه" مساله و مشکلاتی مهم داریم. در کشور ما موضوع "بوم‌زیست" که آقای ستاری "معاون علمی و فناوری رییس جمهوری" همیشه بدان اشاره می‌کند، با مشکلاتی مواجه است. این بوم‌زیست هنوز پا برجا نیست و مشکلات آن لاینحل باقی مانده است. در حال حاضر عملا بین موج دوم صنایع و موج سوم چالش وجود دارد. نمونه این چاش را در جدال بین "اسنپ" و "آژانس‌داران" می‌توان دید.
وی ادامه داد: به دلیل مشکل تامین مالی طرح‌های اقتصادی، بخشی از استارت‌آپ‌ها نیاز به تامین مالی اولیه دارند. قضیه تامین مالی، موضوع مهمی برای استارت‌آپ‌ها تلقی می‌شود. البته در کنار این اخبار ناگوار، اخبار خوب هم می‌توان شنید.
این استاد دانشگاه ابراز داشت: در حال حاضر جوانان ما در استارت‌آپ‌ها در فاز "کپی‌برداری" هستند و اتفاقا عملکرد خوبی هم دارند. ما در این حوزه ایده‌دهنده و ابداع کننده نیستیم و در فاز "کپی‌برداری" از کشورهای مختلف به‌سر می‌بریم. جوانان ایرانی در مهندسی معکوس و کپی‌برداری می‌توانند به سرعت کپی‌برداری‌های لازم را انجام دهند. البته این مرحله، پرسه‌ی زمانی نسبتا طولانی دارد. ما برای اینکه به دوران بلوغ ایده‌پردازی در این حیطه برسیم، حدودا باید 15 سال در دوران کپی‌برداری صرف کنیم تا به بلوغ و ایده‌پروری مد نظر برسیم. هنوز در این فاز ضعیف هستیم.
وی در انتقاد از بروکراسی‌های موجود و تاثیراتش بر عملکرد استارت‌آپ‌ها تصریح کرد: دولت و بروکراسی‌های دولتی با استارت‌آپ‌ها و شرکتهای دانش بنیان، از لحاظ زمانی، فاصله بسیاری دارد. مخصوصا در زمان تصویب قانون و مقررات و ایجاد ساختارها، عملکرد دیرهنگامی داشته‌ایم. از این لحاظ استارت‌آپ‌ها ساختارهای خاصی را می‌طلبند. اما بین زمانِ عملکرد و تصمیم‌گیری دستگاه‌های دولتی و شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها، سرعت‌ها متفاوت است. ما شاهد یک ناهماهنگی در این خصوص هستیم. در دنیا شرکتهای دانش‌بنیان با سرعت در حال پیشرفت هستند. اما در ایران دولت و ساختارهای اداری تا بخواهند قوانین و مقررات و بروکراسی خود را کاهش دهند، زمان را از دست داده‌اند.
این پژوهشگر اقتصادی ضمن اشاره به توان شرکتهای خُرد در دور زدن تحریم‌ها ابراز داشت: معمولا در شرایط تحریم، شرکتهای خُرد و استارت‌آپ‌ها چندان نقش مهمی را نمی‌توانند در عبور از شرایط تحریم ایفا کنند. در چنین شرایطی این شرکتهای بزرگ هستند که نقش آفرینی دارند. شرکتهای خرد و متوسط صرفا بخشی از مشکلات کوچک را می‌توانند رفع کنند. برای ارزآوری نیاز به شرکتهای بزرگ رقابتی داریم. شرکتهای خرد و متوسط، غالبا نیازهای داخلی را می توانند پوشش دهند؛ اما چندان نمی‌توانند در ارزآوری برای کشور موثر باشند.
او ادامه داد: البته این موضوع صرفا مختص کشور ما است. استارت‌آپ‌ها در کشورهای دیگر به تدریج مراحل بلوغ و تکامل خود را طی می‌کنند و از مرحله نوزادی به ثمردهی می‌رسند. فیسبوک نمادی از این قبیل استارت‌آپ‌ها است که در فضایی کوچک رشد کرد و در نهایت به مرحله بالندگی رسید. یک استارت‌آپ در این مرحله می‌تواند حتی صادرات کلان داشته باشد. چنین پروسه‌ای در کشور ما هنوز اجرا نشده است. ما فاقد چنین توانایی هستیم. استارت‌آپ‌های ما فعلا در مرحله کپی‌برداری برای رفع نیازهای داخلی کشور هستند. ما هنوز به مرحله بلوغ و رشد کافی نرسیده‌اند.
شقاقی‌شهری در پیشنهادی به دولت جهت رشد سریع‌تر استارت‌آپ‌ها در ایران گفت: دولت از طراحی بوم‌زیست، حمایت ارزی از استارت‌آپ‌ها و تامین مالی آنها و نیز ایجاد بسترها و قوانین و مقرارت مربوطه باید فعالیت جدی‌تری از خود نشان دهد.
نظر شما