همزمان با هدفگذاری دولت برای رونق اقتصادی، صنعت برق ایران می توانددر مسیر رشد اقتصادی کشور در دوران پسا تحریم نقش آفرین باشد.

 به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی اگزیم نیوز، صادرات برق ایران  که قرار بود به عنوان یک منبع مهم  تامین ارز در سبد صادرات غیر نفتی کشورمان نقش آفرین باشد هنوز نتوانسته برنامه های پیش بینی شده را محقق کند.

در حال حاضر ایران با در اختیار داشتن بیش از ۷۳ هزار مگاوات ظرفیت نصب شده تولید برق، بزرگترین تولید برق و انرژی الکتریکی در بین کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا است واز نظر ظرفيت نصب شده برق، رتبه چهاردهم و از لحاظ مصرف رتبه نوزدهم را در جهان دارد.

ايران با توليد سالانه 274 تراوات ساعت،رتبه اول توليد برق خاورميانه را به خود اختصاص داده است.

با برنامه ریزی های  جدید باید حجم صادرات برق و انرژی الکتریکی ایران در قالب یک برنامه سه ساله به بیش از سه برابر افزایش یابد و بر این اساس حجم صادرات برق باید از هشت میلیارد کیلو وات ساعت به بیش از ۲۵ میلیارد کیلووات ساعت افزایش یابد

در برنامه ششم توسعه ميزان صادرات برق به 2.5 برابر ميزان فعلي افزايش خواهد يافت، درحالیکه ارزش اقتصادي صادرات برق در سال گذشته 600 تا 800 ميليون دلار بود.

پارسال ميزان صادرات برق كشور به رقم 9.6 تراوات ساعت رسيد ، درحالي كه ميزان واردات 3.7 تراوات ساعت ثبت شد و ايران اكنون با همه كشورهاي همسايه تبادل برق دارد و 90 درصد صادرات ايران به عراق و تركيه انجام شد.

در این میان این نکته را نیز باید یاد آور شد که جمهوری اسلامی ایران با کشورهای ارمنستان، پاکستان، ترکمنستان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، عراق و افغانستان انرژی مبادله می‌کند.

بر اساس آمار وزارت نیرو، از ابتدای سال جاری تا ابتدای آبان ماه، صادرات برق نسبت به زمان مشابه در سال گذشته تغییری نداشته، اما واردات برق 12 درصد رشد داشته است که رشدی بی سابقه محسوب می شود؛ چرا که در سال های پیشتر در بازه زمانی مورد بحث همواره رشد واردات بین 2 درصد تا 3- درصد بوده است.

این گزارش می افزاید: ، از ابتدای سال تا اول آبان ماه 2479 میلیون کیلووات ساعت برق وارد و 6258 کیلووات ساعت برق بدون تغییر مقدار نسبت به زمان مشابه در سال گذشته، صادر شده است. این درحالی است که در هفت ماه ابتدای سال رشد صادرات منفی 3 درصد بوده است.

در هفت ماه ابتدای سال جاری 592 مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی ایجاد شده درحالی که در همین زمان در سال گذشته 2127 مگاوات نیروگاه جدید وارد مدار شده بود

اکنون و با توجه به مصرف بی رویه برق در ایران ، جذب سرمایه گذاری های جدید و افزایش مشارکت بخش خصوصی در صنعت برق با توجه به چالش های موجود می تواند مسیر رشد و توسعه را برای این صنعت  تسهیل کند و افزون بر تامین نیاز داخل در بحث صادرات نیز نقش آفرین باشد

بدون تردید، ایران با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی ، ذخایر گسترده هیدرو کربوری و نیز زیرساختهای موجود در آینده نزدیک می تواند یکی از تامین کنندگان بزرگ برق کشورهای همسایه باشد و در این مسیر همکاری وزارتخانه های نفت و نیرو می تواند نقش آفرین باشد.

رئیس هیئت مدیره سندیکای برق درگفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی اگزیم نیوز با تاکید بر لزوم افزایش صادرات برق ایران به کشورهای همسایه اظهار کرد: صادرات برق به عنوان یک راهبرد در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی و دوری از خام فروشی همسو با سیاست های دولت در اولویت برنامه های بخش خصوصی قرار دارد.

علی رضا کلاهی افزود: با وجود تمام چالش های موجود در صنعت برق آمادگی داریم تا در صادرات برق مشارکت کنیم اما مقررات و قوانین و برخی اختلاف نظرهای مانع از تحقق این امر شده است و هنوز بخش خصوصی اجازه صادرات برق را ندارد و ما بارها اعلام کرده ایم که می توانیم با توجه به قابلیت های موجود، به شکل بهتری اقدام به بازاریابی و صادرات برق کنیم.

وی با بیان این که ظرفیت های مناسبی برای صادرات برق به کشورهای همسایه وجود دارد، گفت: اعضای سندیکا آمادگی دارند تا در بازار کشورهای منطقه حضور فعالتری داشته باشند.

رئیس هیئت مدیره سندیکای برق  اظهار کرد: افزون بر قابلیت های بخش خصوصی برای صادرات برق، افزایش صادرات تجهیزات و کالاهای تولیدی در صنعت برق ایران نیز می تواند اقتصاد کشور را متحول کند و در این مسیر در صورت حمایت دولت می توانیم در بازارهای بین المللی حضوری فعالتر داشته باشیم..

وی ادامه داد: نیازمند حمایت نظام بانکی کشور برای حضور در بازارهای بین المللی هستیم و در صورتی که وزارت نیرو و بانک ها از بخش خصوصی حمایت کنند صنعتگران ایرانی فعال در صنعت برق می توانند با قدرت بیشتری با رقبای خارجی خود در کشورهای منطقه رقابت کنند.

رئیس هیئت مدیره سندیکای برق افزود: سازندگان ایرانی اکنون به برندهای معتبری در سطح منطقه بدل شده اند و خوشبختانه از نظر کمیت و کیفیت رتبه های ممتازی دارند و در این مسیر، تقاضا برای خرید محصولات و کالاهای مربوط به صنعت برق از سوی کشورهای همسایه در حال افزایش است.

گفتنی است که در یک دهه گذشته ایران گسترش ظرفیت تولید برق خود را، به منظور پاسخگویی به تقاضای رو به رشد مصرف داخلی و همچنین فرصتهایی برای صادرات منطقه ای، دنبال کرده است  و شاهد هستیم که کشورمان با سرمایه گذاری قابل قبولی در حال احداث خطوط انتقال در سراسرمرزهای خود است.

همانطور که اشاره شد اکنون صادرات برق ایران به کشورهای همسایه در حال انجام است ومیزان مبادله‌های برون‌مرزی برق ایران با کشورهای همسایه بطور میانگین روزانه به بیش از ١٥٠٠  مگاوات می رسد اما  باید این نکته را مورد توجه قرار داد که در تابستان امسال به دلیل نیاز کشور در برخی روزها صادرات،کاهش محسوسی را تجربه کرد.

آمارها نشان می دهد که صادرات برق ایران در چند سال گذشته جهش خوبی را شاهد بوده است هر چند صنعت برق ایران با چالش های گوناگونی مانند فرسودگی خطوط انتقال و نیز هدرروی دست به گریبان است اما موقعیت خاص کشورمان در منطقه سبب شده است که کشورهای گوناگون خواستار خرید برق از ایران باشند و ایران قابلیت آن را دارد که با افزایش توان تولید برق صادرات خود را گسترش دهد.

کارشناسان انرژی اعتقاد دارند که توسعه صادرات برق می‌تواند عاملی باشد برای تعمیق ارتباط اقتصادی با کشورهای همسایه و با توجه به این که برآوردها نشان می‌دهد ظرفیت صادرات برق ایران می‌تواند تا ١٠ برابر اضافه شود، در این حالت مجموع توان تولید و صادرات انرژی کشور شامل نفت، گاز و برق، ایران را در موقعیت ممتازی در منطقه قرار خواهد داد.

در این میان باید توجه کرد که به دلیل آن که امکان ذخیره انرژی الکتریکی وجود ندارد، وزارت نیرو به‌منظور استفاده حداکثری از انرژی تولیدی نیروگاه ها و جلوگیری از هدررفتن آن در ساعت های کم‌باری به صادرات برق و در ساعت های پیک مصرف به‌منظور افزایش ضریب پایداری به واردات برق اقدام می‌کند که واردات برق درمقایسه با صادرات این حامل انرژی، حجم کمتری را به‌خود اختصاص می‌دهد.

با این وجودکه بسیاری از فعالان صنعت برق ایران اذعان می‌کنند، این صنعت دارای مزیت های فراوانی در صادرات خدمات فنی و مهندسی، تجهیزات و ساخت پروژه‌ها در منطقه و جهان است، اما هنوز صنعت برق کشور چنان که باید و شاید نتوانسته است سهم و حق خود را از بازارهای برون مرزی بگیرد.

در این میان معامله برق در بورس انرژی به عنوان تجربه ای جدید نتایج مطلوبی را به همراه داشته و توانیر به عنوان فروشنده و شرکتهای برق منطقه ای به عنوان خریدار، هردو از این معامله ها که روندی رو به رشد دارد رضایت دارند و پیش بینی می شود در سال های آتی رینگ بین الملل بورس انرژی میزبان برق صادراتی نیز باشد.

برنامه ریزی های انجام شده نشان می دهد که ظرفیت صادرات برق ایران در سال ۲۰۲۱ معادل ۳۰.۲ تراوات ساعت خواهد بود و درصورتی که بتوان ظرفیت تولید برق را طی سال های آتی افزایش داد افزون بر تامین نیاز داخل امکان صادرات نیز میسر خواهد شد.