صنایع تبدیلی از مهمترین بخش های توسعه اقتصادی در کشورهای مختلف است. با توجه به وجود پتانسیل غنی بخش کشاورزی در ایران، صنایع تبدیلی به منظور جلوگیری از ضایعات محصولات کشاورزی، ایجاد ارزش افزوده ، بالا بردن بهره وری در این حوزه و افزایش سهم اشتغال صنعتی در کشور از اهمیت به سزایی برخوردار است. حال آنکه با وجود همه مزیت های ذکر شده این فرصت آنچنان  که باید مورد توجه قرار نگرفته است.کاوه زرگران فعال اقتصادی و رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران در گفتگو با اگزیم نیوز دلایل ضعف صنایع تبدیلی در کشور را توضیح داد. مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید.

رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران به خبرنگار اگزیم نیوز گفت: در حال حاضر صنایع تبدیلی در ایران متولی مشخصی ندارند. در گذشته وزارت صنعت متولی این صنایع بود و در طرح تفکیک وظایف، وزارت جهاد کشاورزی این وظیفه را عهده دار شده است. اما با توجه به اینکه اولویت وزارت جهاد کشاورزی بر زراعت و باغداری است، بخش صنایع تبدیلی در اولویت های بعدی قرار داده شده و با توجه به کسری بودجه ای که دولت دارد در بعضی مواقع مجبور شده برای تحقق اهداف خود در زمینه زراعت و باغداری، توجه لازم به بخش صنایع تبدیلی نداشته باشد.

کاوه زرگران عمده ترین مشکل صنایع تبدیلی را گران بودن ماده اولیه دانست و گفت: با توجه به مقایسه قیمت تمام شده ماده اولیه در ایران و قیمت های جهانی، تمام اقلام اساسی ما بین 50-30 درصد گرانتر از قیمت های جهانی در سطح کشور عرضه می شود. این اتفاق باعث شده ایران از حیث صادرات توان رقابت خود را در بازارهای بزرگ دنیا از دست بدهد و رقبای خارجی با ماده خام با قیمت جهانی وارد بازار می شوند و در مقابل طبیعی است که نمی توان با این تفاوت فاحش سهمی در بازار هدف داشت.

وی از دیگر عوامل عدم رونق صنایع تبدیلی خصوصا مواد غذایی، به رکود اشاره کرد و افزود: رکود تاثیر خود را بر اقتصاد خانواده گذاشته و همانطور که بانک مرکزی در گزارش خود ذکر کرده، قدرت خرید مردم در زمینه مواد غذایی کاهش پیدا کرده و سهم مواد غذایی از درآمد خانواده افزایش بافته است و مردم به نسبت گذشته بخش بیشتری از درآمدشان را صرف خرید مواد غذایی می کنند و این باعث شده کار ما رونق کمتری داشته باشد و در نتیجه از هدف گذاریهایی که در برنامه بلند مدت نظام وجود داشته دور بشویم.

زرگران گفت: در بخش کشاورزی به تبع کاهش قیمت نفت تمام اقلام کشاورزی در سه سال گذشته قیمت کاهشی داشته، مثلا گندم از 300 دلار به زیر 200 دلار رسیده و در کشور ما بر اساس قانون خرید تضمینی، قیمت ها مطابق تورم هر ساله 15-10 درصد افزایش داشته و در نتیجه هر سال فاصله قیمتی بین قیمت جهانی و قیمت داخلی این اقلام گرانتر می شود. به جایی رسیده ایم که قیمت گندم 1270 تومان است درحالیکه در هر جای دنیا گندم نرخی حدود 180 دلار است. گندمی که می توانیم 700 تومان وارد کنیم را در داخل با دو برابر قیمت تولید می کنیم. کارخانه ای که ماده اولیه آن گندم است ماده اولیه اش را با حباب قیمتی 40 درصد گرانتر از رقیب ترکیه ای تهیه می کند و در بازی رقابت بازنده می شود.

وی در ادامه گفت: همین معضل را در صنایع لبنی داریم. در حال حاضر شیر شیرخام  ما 25 درصد گرانتر است و هر ماده لبنی که با این شیر تولید شود باید در نقطه ای این 25 درصد را پوشش دهد و نتیجه آن گران تمام شدن تولید است.

کاوه زرگران تک نرخی شدن ارز را یک تهدید بزرگ برای صنایع تبدیلی دانست و گفت: بسیاری از تعرفه ها بر مواد اولیه بعد از واقعی شدن نرخ ارز با ملاک محاسبه ای افزایش پیدا می کنند و قیمت گمرکی آن افزایش پیدا می کند و به تبع آن قدرت خرید مردم کم می شود و باز از شرایط رونق دور می شویم و به سمت رکود می رویم. مگر آنکه همزمان با تک نرخی شدن ارز در تعرفه های واردات مواد اولیه تعدیل صورت بگیردتا قیمت آنها تغییری نداشته باشد.

زرگران گفت: ما به لحاظ دانش و تکنولوژی های نوین در حد مطلوب قرار داریم اما به دلیل بی توجهی و عدم برنامه ریزی در این بخش نمی توانیم از پتانسیل های آن استفاده کنیم.