مبارزه با فساد به خصوص در حوزه قاچاق کالا یکی از مهمترین موضوعاتی است که فعالان اقتصادی معتقدند تا زمانی که بهبود نیابد نمی توان به ارتقای سلامت اقتصادی امیدوار بود. این در حالی است که بررسی امارها و اظهارنظرهای مسوولان نشان می دهد میزان قاچاق در مقایسه با گذشته بیش از 50 درصد کاهش یافته که به گفته کارشناسان بخش قابل توجهی از این موضوع به دلیل سخت گیری ها و اصلاحاتی است که دولت یازدهم و در ادامه دولت دوازدهم در حوزه گمرکات کشور در پیش گرفته اند.

در این رابطه معاون دفتر برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل گمرک ایران گفت: سازمان گمرک از حدود شش سال قبل به طور جدی به مسئله مبارزه با فساد ورود کرده و این دغدغه را داشته است که آیا راهکار مقابله با فساد اداری یا قاچاق، سخت گیری و بگیر و ببند است یا باید راهکارهای علمی و مدرن‌تری برای حل این مسایل یافت.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز علی بعیدی گفت: تجارت فرامرزی در شرایط امروز با شرایط 30 سال گذشته متفاوت است و زمانی که از مقوله جهانی شدن سخن گفته می‌شود، دو انتظار به وجود می‌آید؛ نخست ایجاد تسهیلات و روان ‌سازی برای حجم بالای تجارت و در این حال، انجام وظایف کنترلی. در واقع با وجود آنکه، ممکن است گفته شود این دو رابطه معکوسی با یکدیگر دارند، می‌توان هر دو اقدام را در نقطه بهینه‌ای به انجام رساند.
او با اشاره به برخی تشریفات سنتی گمرک در حوزه واردات و صادرات گفت: در سال 1391 یک کنسرسیوم طرحی جامع برای نوسازی فرآیندهای گمرک طراحی کرد که اجرای آن حدود هفت سال به درازا می‌کشید و 300 میلیارد تومان نیز هزینه داشت. اما مطالعات جدیدی صورت گرفت و روشی چابک با قابلیت ایجاد تغییرات در لحظه پیشنهاد شد.
وی افزود: بر این اساس، پروژه استقرار گمرک الکترونیک در چهار فاز اجرایی شد: فاز نخست: پیاده‌سازی زیرساخت‌ها و سیستم‌های امنیت اطلاعات؛ فاز دوم: اجرای سامانه یکپارچه گمرکی؛ فاز سوم: اجرای پنجره واحد تجارت فرامرزی و فاز چهارم: اجرای مدیریت ریسک هوشمند.
معاون برنامه‌ریزی گمرک در ادامه گفت که این سازمان در شرایطی فعالیت می‌کند که 45 قانون و 15 کنوانسیون بر آن حاکم است؛ با 20 سازمان همکاری دارد، 12 رویه را اجرا و 22 نوع عوارض دریافت می‌کند. به گفته بعیدی همچنین تعداد سازمان‌های مجوزدهنده به 22 سازمان می‌رسد و 65 نوع معافیت نیز وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.
علی بعیدی افزود: بر اساس گزارش نمایندگان اعزامی سازمان جهانی گمرک  (WCO)، گمرک ایران، سیستم جامع یکپارچه ترخیص گمرکی (ICCS) را با همکاری دانشگاه تهران ایجاد و در مدت زمان کوتاهی با سایر سازمان‌های مرتبط جهت دستیابی به یک سیستم مدرن پنجره واحد هماهنگی‌هایی انجام داده که در آن ارائه اسناد فیزیکی را حذف کرده است.
وی با اشاره به اظهارنامه‌های مسیرهای سه‌گانه در واردات، توضیح داد پیش از راه‌اندازی سامانه جامع و به‌روزرسانی ضوابط، 67 درصد محمولات از مسیر قرمز، 31 درصد از مسیر زرد و 2 درصد از مسیر سبز عبور می‌کرد ،اما با راه‌اندازی این سامانه، 46 درصد از مسیر سبز، 41 درصد از مسیر قرمز و 13 درصد از مسیر زرد عبور می‌کند.
بعیدی افزود: قبل از اجرای سامانه جامع گمرکی میانگین زمان ترخیص در واردات قریب به 26 روز بوده است که پس از اقدامات انجام شده شاخص مذکور با 88 درصد بهبود به 3 روز کاهش یافته و به صرفه‌جویی بالغ بر 33 هزار میلیارد تومان در چرخه تجارت منجر شده است و در صادرات نیز شاهد کاهش زمان ترخیص از 7 روز به 11 ساعت یعنی کمتر از یک روز بوده‌ایم.