عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با "اگزیم نیوز" مشکل اصلی گرفتاری کالاها در گمرک را همان مجوزهایی دانست که باید سایر سازمان‌ها به گمرک ابلاغ نمایند تا صاحب کالا بتواند بار خود را ترخیص کند.

سید حمید حسینی گفت: گمرک یک سازمان تصمیم‌گیرنده نیست؛ بلکه یک سازمان اجرا کننده محسوب می‌شود. یعنی سازمان‌های دیگر به این سازمان، دستورالعمل‌هایی ابلاغ می‌کنند و در نهایت گمرک هم طبق این دستورات اقدام می‌نماید. لذا درخواست تسهیل ترخیص کالا از سازمان گمرک، نشان‌دهنده‌ عدم درک درست از مساله است.

او با اشاره به مشکل اصلی ترخیص کالا از گمرک ابراز داشت: مشکل اصلی گرفتاری کالاها در گمرک همان مجوزهایی هستند که باید سایر سازمان‌ها به گمرک ابلاغ نمایند تا صاحب کالا بتواند بار خود را ترخیص کند. بخشی از مشکلات صاحبان کالا و وارد کننده به مسائلی از قبیل تخصیص ارز، استاندارد کالا، مجوزهای وزارت بهداشت، وزارت کشاورزی و ... باز می‌گردد. برخی دیگر نیز هزینه کشتی‌رانی را پرداخت نکرده‌اند. مشکلات فراوانی در این زمینه وجود دارد.

وی از پنجره واحدی که برای صادرات و واردات و سهولت در ترخیص کالا در نظر گرفته شده بود، سخن به میان آورد و تصریح کرد: اگر بخواهیم این قبیل از مشکلات را حل و فصل کنیم، می‌توانیم از پنجره واحدی که برای صادرات و واردات در نظر گرفته شده بود و سال‌ها در پی عملیاتی نمودن آن هستیم بهره جست. قاعدتا باید این موضوع را اجرایی کرد تا از نتایج مثبت آن بهره‌مند شویم. 

دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق راه حل مشکلات موجود بر سر راه ترخیص کالا از گمرک را در مشورت و تضارب آراء سایر سازمان‌ها دانست و افزود: برای حل این مشکلات باید سازمان‌های مختلف گرد هم آیند و مساله را حل کنند. مشخصا گمرک به تنهایی تصمیم‌گیرنده نیست. گمرک نمی تواند کالایی که مجوزهای مربوطه را ندارد ترخیص کند. لذا باید سازمان‌ها و ارگان‌ها در این مورد اعلام نظر کنند تا گمرک هم بتواند دستورالعمل آنها را اجرایی نماید.

وی در پاسخ به این سوال که بانک مرکزی چه نقشی در سهولت ترخیص کالاها از گمرک می‌تواند داشته باشد، گفت: بانک مرکزی می‌تواند مشکل کسانی که مشکل ارزی دارند را حل و فصل کند. بانک مرکزی صرفا در همین حد می‌تواند کمک کند. در حقیقت این بانک در حل مشکل ترخیص کالا نقش چندان پررنگی ندارد. 

جایگاه وزارت خانه‌های صمت، کشاورزی و بهداشت در سهولت ترخیص کالا از گمرک از مواردی است که حسینی بدان اذعان داشت و تصریح کرد: وزارت صمت، وزارت کشاوری، بهداشت، سازمان استاندارد و سایر سازمان‌ها در عدم ترخیص به موقع کالاها از گمرک نقش پررنگ‌تری دارند. در حقیقت ریشه این مشکل را باید نزد وزارتخانه‌ها و سایر سازمان‌ها جست‌وجو کرد، نه سامان گمرک. در این میان اصلی‌ترین مشکل، به موضوع ثبت سفارش و تخصیص باز می‌گردد. این مساله باعث معطل شدن کالاها در گمرکات شده است.

او ادامه داد: بعضا نیز شاهد هستیم، واردات برخی از کالاها بعد از ورود به گمرک ممنوع شده‌ است و اینگونه در گمرکات باقی مانده‌اند. باید در خصوص ورود این کالاها در کمیسیون‌های خاص تصمیمات لازم اخذ شود که آیا به واردکننده‌ی کالا مجوز واردات بدهند یا اینکه کالای او را مرجوع نمایند. لذا عدم هماهنگی لازم سازمان‌ها نیز بخشی از مشکلات وارد کننده‌ها و عدم ترخیص کالا از گمرک محسوب می‌شود. بحث مقداری پیچیده‌تر از این است که یک سازمان به تنهایی این مساله را حل کند.

او در پاسخ به این سوال که اگر در کشور به تولید و نه واردات، نگاه صحیح داشتیم، آیا امروز شاهد خلوت‌تر شدن گمرکات نبودیم، گفت: اگر ما فکر کنیم که همه کالاها را خودمان می‌توانیم تولید کنیم و می‌توانیم در تولید عموم کالاها خودکفا شویم، نتیجه همینی می‌شود که می‌بینیم. در بیش از 60 رشته صنعتی ما قدم برداشته‌ایم، اما نتوانسته‌ایم بدان عمق ببخشیم. لذا مجبور شده‌ایم مواد اولیه‌شان و قطعات مربوطه را مدام از خارج وارد کنیم. در چنین شرایطی صنعت کشور بار سنگینی از نیاز داخلی بر نداشته است. اگر ما اولویت‌های خود را مشخص می‌کردیم و با توجه به مزیت‌های پیش‌رو قدم بر می‌داشتیم، وضعیت ما بهتر از وضعیت امروز بود که به صورت پراکنده مشغول انجام فعالیت در صنعت هستیم.

این فعال اقتصادی از بصرفه نبودن برخی فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی و ... سخن گفت و ابراز داشت: ما باید این موضوع را بپذیریم که برخی از فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی در ایران مقرون بصرفه نیست. لذا مجبور به واردات آن هستیم. به همین جهت باید تصمیم صحیحی اتخاذ شود. به عنوان مثال در ایران باید ضمن هزینه 3 کیلو خوراک دام، 1 کیلو مرغ گوشتی به دست ‌می‌آید. این در حالی است که در کشورهای دیگر از جمله برزیل، با همین میزان خوراک، 2 کیلو مرغ گوشتی تولید می‌شود. لذا مشخص می‌شود که در این مورد خاص ما استعداد نداریم. بنابراین نباید اصرار به تولید در این زمینه داشته باشیم. ما بدون اولویت‌بندی حرکت کردیم. در چنین شرایطی باید گفت که صنعت باری را از دوش نیاز کشور بر نداشت.