کاوه زرگران، عضو هیئت مدیره و دبیرکل کانون انجمن های صنایع غذایی ایران در گفتگو با اگزیم نیوز به بررسی پتانسیل های صادراتی این صنعت و راهکارهای گسترش صادرات در این بخش پرداخت. وی معتقد است در صنایع لبنی و تبدیلی ظرفیت های بسیار زیادی براساس تولید خام کشور ایجاد شده است که تمامی آن ها از نظر تکنولوژی و کیفیت امکان صادرات و تصاحب بازارهای صادراتی را دارند اما از این ظرفیت ها حمایت نشده است تا بتوانند در بازارهای اطراف و منطقه نقش بازی کنند.
زرگران ادامه داد: غالب کشورهای منطقه به چند روش از جمله جوایز و  یارانه های صادراتی  از صادرکنندگانشان حمایت می کنند تا قیمت تمام شده کالاهای آن ها نهایتا پایین آمده و بتوانند بهتر از رقبایشان بازارها را تصاحب کنند اما در کشور ما مدت هاست که این حمایت ها انجام نمی شود. متاسفانه در طی یکی دو سال اخیر شاهد آن بودیم که دولت از ورود کالاهای خارجی عبور موقت، ممانعت به عمل می آورد.
دبیر کل کانون انجمن های صنایع غذایی ایران افزود:  نه تنها مواد خام در کشور ما گرانتر از سایر کشورهای دنیاست که قیمت خرید تضمینی ما نیز 20 تا 50 درصد گرانتر است بنابراین تولیدکنندگان ایرانی ترجیح می دهند برای صادرات از کالاهای عبور موقت خارجی استفاده نمایند. همین موضوع سبب شده است نه تنها طی یکی دو سال اخیر رشدی در صنایع تبدیلی نداشته باشیم که شاهد کاهش تولیدات این محصولات نیز باشیم. مثال بارز آن صنایع لبنی است که از صنایع پیشتاز صادراتی در حوزه صنایع تبدیلی بشمار می رود. این صنعت با وجود آنکه در ده سال متوالی هر ساله رشد 5-6 درصدی نسبت به سال قبل داشت متاسفانه در سال 94 شاهد کاهش صادرات این محصول بودیم. در صنایع شیرینی و شکلات نیز علی رقم آن که در سه سال قبل از 94 رشد 70-80 میلیون دلاری داشتند یکباره میزان رشد دو ساله آن به جای خودش بازگشته و شاهدکاهش 18 درصدی حجمی در این محصول بوده ایم.
وی در خصوص پرداخت مشوق های صادراتی به محصولات لبنی نیز توضیح داد: اگر قرار است مشوقی به صنایع لبنی داده شود اما صادرکننده ماده اولیه اش را همچنان گران بخرد نمی توان انتظار جهش صادراتی داشت. راهکار آن است که اجازه عبور موقت شیرخشک به کشور داده شود تا با استفاده از آن قیمت تمام شده کالا نیز کاهش یابد. به عقیده من چون دولت مانع عبور موقت شده است خودش هم باید هزینه آنرا پرداخت کند.
زرگران در پاسخ به سوالی مبنی بر جذب سرمایه گذار خارجی در جهت رونق بخشی به این صنایع گفت: خوشبحتانه امسال نسبت به سال های گذشته شرایط و پتانسیل های زیادی برای جذب سرمایه گذار خارجی ایجاد شده است و شرکت ها هم تقریبا از حوزه تصمیم گیری رد شدند. مشکل اصلی در این میان آن است که شرایط کشور ما برای ورود سرمایه گذار خارجی مهیا نمی باشد ضمن آنکه بانک های بزرگ خارجی نتوانسته اند ارتباطات بانکی خود را با بانک های ایرانی برقرار نمایند. بنابراین مذاکرات با خارجی ها همچنان به مرحله عملیاتی شدن نرسیده است ضمن آنکه شرکت های خارجی زیادی خواستار تولید مشترک با برندهای ایرانی که در داخل تولید می کنند هستند.
وی چالش های دیگر را  عدم شفافیت قانونی و موانع موجود در فضای کسب و کار دانست و تصریح کرد:  قوانین جاری در کشور ما به نحوی نیست که سرمایه گذار خارجی بتواند با آزادی در کشور فعالیت کند همچنین قوانین موجود اعم از قوانین کار یا سرمایه گذاری شفافیت لازم را ندارند. با این وجود تزریق هر گونه سرمایه ای به صنایع داخلی که با مشکل رکود داخلی مواجه هستند می تواند موتور محرکی برای رونق و تولید داخل بشمار آید.
دبیر کل کانون انجمن های صنایع غذایی ایران با اشاره به اینکه بیشتر صنایع تبدیلی در کشور ما صنایع کوچک و متوسط هستند گفت: در صنایع تبدیلی به دلیل آنکه بیشتر صنایع کوچک و متوسط هستند نیازمند سرمایه گذاری های کلان دولت نیستیم، اما اتاق های بازرگانی و سفارت خانه ها اغلب افرادی که متقاضی سرمایه گذاری هستند به شرکت های مربوطه عودت می دهند. با وجود آنکه در چند پروژه این مذاکرات عملیاتی شده است اما با توجه به پتانسیل های موجود در صنایع تبدیلی این میزان قابل توجه نمی باشد و انتظار ما بسیار بیشتر است. بنابراین از حیث عملیاتی شدن مذاکرات شاید بتوان گفت که هنوز انتظارات بخش خصوصی  براورده نشده است. برای مثال در حوزه صنایع آرد چیزی حدود 10 میلیون تن ظرفیت خالی داریم با توجه به اینکه کشور شمالی ما وارد کننده غلات و  همسایه غربی نیز بزرگ ترین واردکننده آرد دنیاست این به معنی آن است که ما نتوانسته ایم از پتانسیل داخل کشور استفاده کنیم.
وی در پایان خاطر نشان کرد: از زمانیکه قوانین ما ثبات خودش را از دست داده و لحظه ای و یکباره تصمیم گیری میکنیم که امروز فلان محصول کشاورزی صادر بشود یا نه؟ و یا محصول کشاورزی که ماده اولیه صنایع مختلفی است وارد بشود یا نه؟ بیشتر خودمان را از قانون تجارت، عضویت در WTO و اقتصاد روز دنیا دور کرده ایم. هر چند حمایت از تولید یا کشاورزی درست و ملی است یارانه هایی که برای آن حمایت ها لازم است نباید از بخش های دیگر تولید باشد یا نباید شرایطی را ایجاد کند که سبب فرار سرمایه شود. در صنایع تبدیلی هم وقتی تعرفه مواد اولیه نسبت به سال 94 تغییر کرده یا واردات مواد اولیه ممنوع شده است به معنای آن است که فضای امنی برای سرمایه گذاری در کشور ما وجود ندارد.