کشاورزی در بسیاری از کشورها محور توسعه قرار گرفته و در ایران نیز این بخش از اهمیت بسزایی برخوردار است. بررسی های انجام شده توسط اگزیم نیوز نشان می دهد علی رغم همه تلاشها به دلیل وجود مشکلات ساختاری، توسعه این بخش با تنگناهایی مواجه است. از سوی دیگر کارشناسان معتقدند این بخش می تواند نقش عمده ای در رونق اقتصادی کشور داشته باشد و محصولات آن می تواند جایگزین مناسبی برای صادرات نفت باشد  .

طبق گزارش مرکز آمار ایران رشد اقتصادی بدون نفت در پاییزسال 94 معادل 0.8 درصد و رشد اقتصادی در 9 ماهه 94 معادل 0.7 درصد اعلام شده است ، بخش کشاورزی در این مدت 3.2 درصد رشد را تجربه کرده است و بخش های صنعت و خدمات هر کدام به ترتیب با رشد منفی 1.2 و 0.3 درصد روبرو بوده اند. بنابراین می توان گفت رشد اقتصادی مثبت طی مدت مذکور تنها به دلیل رشد مثبت بخش کشاورزی بوده است. 

به گزارش اگزیم نیوز تولیدات کشاورزی در بخش های مختلف در سال گذشته 13.5  درصد افزایش داشته است، در زمینه کالای استراتژیک گندم، خرید این محصول با رشد 68 درصدی از 4.8 میلیون تن درسال 92 به 8.1 میلیون تن درسال 94 افزایش یافته است.
تراز بازرگانی بخش کشاورزی نیز از منفی 8 میلیارد دلار به منفی 3.2 میلیارد دلار رسیده، به عبارت دیگر، تراز بازرگانی بخش کشاورزی 5 میلیارد دلار مثبت شده است .در این بین بخش کشاورزی در راستای اقتصاد مقاومتی و منویات مقام معظم رهبری از خروج 5 میلیارد دلار ارز جلوگیری کرده است. ذخایر استراتژیک گندم ما از 300 هزارتن در سال 92 به بیش از 6 میلیون تن افزایش یافته و این میزان ذخایر به معنی مقاوم بودن اقتصاد در مقابل تکانه های خارجی است.

طی سال های اخیر به جز مشکلاتی که تحریم در بخش کشاورزی ایجاد کرده، کم کاری دولت گذشته در امر فرهنگ سازی بین تمام اقشار مردم و صنعتی کردن کشاورزی از جمله مشکلات اساسی بخش کشاورزی بوده است. در این میان باید خاطرنشان کرد توسعه صادرات محصولات کشاورزی کشور در عین حال موانع و مشکلاتی را هم به همراه دارد که برخی از آنها به‌شرح ذیل است:

*كمبود اطلاعات تجاري واقتصادي در خصوص بازارهاي مختلف صادراتي

* عدم ثبات قیمت کالاها در کشور که باعث شده گاهاً صادرکننده بازار و مشتری مورد نظر را پیدا کرده، اما در زمانی که قصد صادرات دارد، افزایش قیمت در داخل باعث می‌شود صدور کالا مقرون به صرفه نباشد.

* حضور برخی ترخیص کاران غیر حرفه ای در مرزهای زمینی که با کارت بازرگانی خود و دیگران، محصولات کشاورزی نامرغوب را به کشورهای همسایه صادر می کنند.

* تعرفه های بالای گمرکی برای ورود محصولات کشاورزی ایرانی نسبت به سایر رقبا باعث کاهش حضور ایران در این بازار شده است.

* کمبود شرکت های حمل و نقل تخصصی برای محصولات کشاورزی در استان ها و بالا بودن هزینه های حمل و نقل

* بسته‌بندی نامناسب برخی فرآورده‌های کشاورزی برای صادرات آنها و نبود تجهیزات و صنایع مدرن برای بسته‌بندی برخی محصولات کشاورزی.

* نوسانات بازار ارز و تأثیر مستقیم آن بر فضای تجاری به‌ویژه صادرات.

* کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش تجار و کشاورزان برای ایجاد ارزش افزوده در بخش کشاورزی

* بي ثباتي وتغييرات مكرر در بخشنامه ها و مقررات صادرات به همراه تشريفات اداري زائد و وقت گير

* بی توجهی به برندسازی در تولید محصولات کشاورزی برای صادرات به کشورهای هدف

* خروج ارز کشور در مقابل واردات محصولات کشاورزی از جمله برنج (سال‌ها است که ایران از هند برنج وارد می‌کند، ولی محصولی به هند صادر نمی کند، در حالی که می توانست در مقابل ارزی که از کشور خارج می شود، ارزهای جایگزینی به ایران وارد شود) .

در اینجا پیشنهاداتی به شرح ذیل برای بهبود صادرات در عرصه کشاورزی ارائه می‌شود:

۱- دعوت، ترغیب و حمایت از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای تأسیس کارخانه‌های مدرن فرآوری، بسته‌بندی و محصولات کشاورزی.

۲- ایجاد برند و نشان تجاری به‌ویژه برای محصولات شاخص صادراتی کشور نقش مؤثری در توسعه صادرات کشور خواهد داشت.

۳- با توجه به کمبود نقدینگی برخی تجار، شایسته است تمهیداتی اندیشیده شود تا زمانی که پول حاصل از صادرات محصول به دست صادرکننده می‌رسد، نقدینگی لازم از طریق سیستم بانکی برایش فراهم شود. این موضوع برای صادرکنندگانی که تولید کننده هم هستند، بسیار حائز اهمیت است.

۴- تأسیس یا ایجاد پایانه‌های صادراتی در مناطق مهم کشاورزی. در حال حاضر ایجاد پایانه صادراتی برای برخی محصولات تخصصی کشاورزی ازجمله گل و گیاه توسط اتحادیه گل و گیاه کشور و به صورت مدرن در دست اقدام است.

۵-  کاهش هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی، نقش مؤثری در توسعه صادرات خواهد داشت.

۶- هرچند شاید به‌دلیل زمان برداشت کوتاه،فصلی و منطقه‌ای محصولات کشاورزی، حمل و نقل تخصصی این محصولات برای شرکت‌های حمل و نقل توجیه اقتصادی نداشته باشد،اما با برنامه‌ریزی و ایجاد تمهیدات و حمایت‌های مالی دولت، حمل و نقل تخصصی نقش مؤثری در کاهش ضایعات و بازاررسانی و صادرات به روز محصولات کشاورزی خواهد داشت.

۷- يعني چنانچه در اين بخش، سياست هاي قيمتي مناسبي اتخاذ شود ‏‏، سرمايه گذاران به سرمايه گذاري در اين بخش تشويق مي شوند.

۸- استفاده دولت از ظرفیت بخش خصوصی.