مهندس قدیر قیافه در گفت و گو با پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز در خصوص اهمیت راه اندازی خط هوایی تهران و آستاراخان گفت: برخی کارشناسان بر این باورند راه اندازی خط هوایی تهران و آستاراخان و اصولا راه اندازی خطوط هوایی بین مراکز استانی بازارهای هدف موجبات توسعه تجارت را به همراه دارد، اما من با این نظر موافق نیستم که الزاما این امر تحقق می یابد، معتقدم اگر بازار هدف برای صادرکننده یا فعال اقتصادی جذاب و پر منفعت باشد همه مشکلات را به جان می خرد تا بازار فوق را از دست ندهد و محصولش را با وجود هر گونه مشکل به مقصد برساند.

وی ادامه داد: البته باید این را هم در نظر داشت که راه اندازی پرواز مستقیم سبب تسهیل در تردد تجار و صادرکنندگان ایرانی می شود. با این حال باید دید آیا راه اندازی این خط هوایی مورد استقبال قرار می گیرد؟ آیا مشکل تجارت کشورمان با روسیه یا دیگر بازارهای هدف فقط پرواز مستقیم است؟

قیافه افزود: به عقیده من پرواز مستقیم چالش اصلی ما نیست در واقع خط هوایی کمک کننده صادرکنندگان است که سریع تر کالای خود را به مقصد برسانند در غیراین صورت صادرکننده و فعال اقتصادی ناچار است هر مشقت و سختی را برای از دست ندادن بازار هدف کالای خود تحمل کند.

وی اضافه کرد: کشورمان با بسیاری از بازارهای خارجی مبادلات تجاری انجام می دهد اما آیا الزاما خط هوایی مستقیم نیاز است؟ به عقیده من خیر. به گفته قیافه هزینه ای که سازمان توسعه تجارت جهت این خط هوایی با عنوان یارانه یا سوبسید پرداخت می کند می توانست در جای دیگر به نفع صادرات کشور هزینه کند. بدین ترتیب راه اندازی خط هوایی نمی تواند چندان گامی موثر در توسعه تجارت کشور محسوب شود.

نایب‌رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه در خصوص چالش های موجود در زیرساخت های حمل و نقل دو کشور گفت: مشکلات حمل و نقلی از بزرگ‌ترین موانع صادرات است، این مشکل به ویژه در تجارت با روسیه به شدت ملموس است. در این میان صنعت حمل و نقل دریایی پرهزینه ترین حمل و نقل کشورمان محسوب می شود. به عنوان مثال ترانزیت کالا از بنادر جنوبی کشور به چین مبلغی بالغ بر 9تا 10 دلار به ازای هر تن هزینه می شود. مصداق مشابه این امر اگر بخواهیم همین کالا را به آستاراخان یا ماخاچ کالای روسیه یا آکتائو قزاقستان صادر کنیم مبلغی فیمابین 12دلار و البته گاهی اوقات 35 تا 40 دلار هزینه می شود.

وی ادامه داد: مشکل اصلی کامیون های ایرانی، اخذ روادید و عدم توازن در تردد کامیون در خاک دو کشور است. به عبارت دیگر مشکلات زیرساختی، کمبود کامیون و کانتینرهای یخچال دار، هزینه های هنگفت حمل محصولات و سرعت انتقال کالا به روسیه از عمده معضلات دو کشور ایران و روسیه است. به همین دلیل صادرکنندگان ایرانی مجبور به استفاده از کامیونهای روسی و بلاروسی تا مرز آذربایجان می شوند.

قدیر قیافه در خصوص آخرین تغییرات روند مبادلات ایران و روسیه گفت: آمارها حاکی از آن است که حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته با پیشرفت چشمگیری همراه بوده است. البته آمار فوق بر اساس اطلاعات منتشر شده آمار گمرک روسیه مطرح شد و از آمار گمرک ایران نیست، در این بین نکته ای حائز اهمیتی وجود دارد مبنی بر اینکه بخشی از کالاهای ایرانی از طریق کشورهای ثالث به روسیه صادر می شود. به عبارت دیگر صادرکنندگان برای پایین آوردن هزینه صادرات خود از کشور ثالث استفاده می کنند. بر فرض مثال پسته را در نظر بگیرید. پسته ایرانی با ارزش صادراتی 7 تا 8 دلار برای هر کیلوگرم  در روسیه ترخیص می شود که با احتساب مالیات ارزش افزوده 18 درصدی هزینه هنگفتی را به  دوش صادرکننده می گذارد.

وی اضافه کرد: بر همین اساس صادرکننده ایرانی برای استفاده از مقررات آسان و ترخیص ارزان تر از کشورهایی همچون ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و... محصولات خود را به روسیه صادر می کنند. به همین دلیل برخی از کالاهای ایرانی مانند پسته از مبادی دیگر وارد خاک روسیه شده و در آمار گمرک ایران بعنوان صادرات به روسیه درج نمی شوند. بدین ترتیب آمار به دست آمده از گمرک روسیه حاکی از آن است که روند مثبتی در تجارت با این کشور داشته ایم.

نایب‌رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه اظهار کرد: واقعیت این است که صادرات ما از سر ریز مصرف داخلی داخلی صورت می‌گیرد، به بیان دیگر محصولاتی که مازاد مصرف داخلی کشور است را برای صادرات استفاده می کنیم، تمام این سالها تنها به همین روند اکتفا کرده ایم و در بیشترکالاها به جز پتروشیمی و میعانات گازی از همین شیوه بهره گرفته ایم.

اين عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگاني با اشاره به اينكه مانع ديگر به مسائل و ارتباطات بانكي مربوط مي‌شود كه نبود روابط کارگزاری بین بانك های دو كشور است و بخشي هم به نبود ابزارهاي مالي مناسب جهت تسويه حساب‌هاي دو كشور مربوط است. برای نمونه برای اینکه کالایی به روسیه صادر شود ابتدای امر باید واردکننده روسی به بانک مراجعه کرده و معامله فوق را در آن ثبت کند (همانند ثبت سفارش ایران) تا بر اساس آن بتواند برای ایران پول حواله نماید. با این تفاسیر به استثنای بانک میربیزینس روسیه که یک بانک با سرمایه صد درصد ایرانی اما با قوانین روسی اداره می شود، سایر بانک های همچون وی تی بی ،اسبر بانک، آلفا بانک و دیگر بانک های بزرگ این کشور از ثبت معامله و انجام عملیات بانکی امتناع ورزیده و مسایل مربوط به تاثیر ارتباط مالی با ایران بر همکاری های آنها با بانکهای اروپایی و آمریکایی را به عنوان علت العلل رفتار خود بیان می کنند.

وی در پایان اظهار کرد: امیدواریم با تلاش ها و پیگیری های بانک مرکزی ، اتاق بازرگانی و به ویژه سفارت جمهوری اسلامی ایران درمسکو نسبت به حل و فصل مشکلات بانکی اقدامات تکمیلی صورت پذیرفته و روابط کارگزاری بین بانکی هر چه سریعتر برقرار شود.