به گزارش اگزیم‌نیوز، در شصت‌ویکمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه‌شده توسط بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.

در بخش تحولات جهان، دغدغه تامین پایدار انرژی دنیا، شاکله اصلی خبرها بوده و در همین راستا کشورهای اتحادیه اروپا با هدف کاهش قیمت منابع انرژی مصمم به ایجاد یک کارتل خریداران شده‌اند.

اگرچه تامین‌کنندگان بسیاری در دنیا نسبت به مشارکت در این طرح، ابراز علاقه کرده‌اند، اما این احتمال نیز وجود دارد که طرح کارتل خریداران، با قانون رقابت اتحادیه اروپا تعارضاتی پیدا کند و سبب ایجاد اختلاف میان کشورهای این بلوک از یک سو و میان شرکت‌های انرژی با دولت‌ها به منظور دسترسی به منابع گازی از سوی دیگر شود و حتی بازار فعلی جهانی گاز را با بی‌ثباتی مواجه کند.

جنگ روسیه در اوکراین یکی از دلایل اصلی تحولات بازار انرژی در سال میلادی گذشته بود؛ به نحوی که روسیه به واسطه تحریم‌های غرب، سهم بازار خود در اروپا را به‌تدریج از دست داده و در مقابل، تبدیل به بزرگ‌ترین تأمین‌کننده نفت کشورهایی مانند هند شده است. همچنین افزایش حجم مبادلات این کشور به ارزهایی غیر از دلار سبب شده تا معاملات یوان چین در بورس مسکو از دلار پیشی بگیرد. به بیان دیگر، شرکت‌های چینی فعالانه در حال پر کردن خلاء موجود در بازار روسیه پس از خروج شرکت‌های غربی هستند. در این میان قطر نیز به منظور جبران توقف واردات گاز اروپا از روسیه، در سال ۲۰۲۲ در مقایسه با سال قبل از آن، حدود ۶۳ درصد بیشتر گاز طبیعی به اروپا صادر کرد.

در سطح منطقه هم کشورهای عربی خبرساز بوده‌اند. امارات متحده عربی توافق جامعی را مبنی بر حذف یا کاهش تعرفه‌ها بر بیش از ۹۳ درصد از تجارت غیرنفتی با ترکیه امضا کرد که برآورد می‌شود حجم تجارت میان طرفین را طی ۵ سال آتی دو برابر کند؛ ریسمان نجاتی برای ترکیه بحران زده که در پی تورم و زلزله و اقتصاد بیمار ناگزیر، به آن چنگ زند و کاتالیزوری برای تقویت مشارکت‌های بین‌المللی امارات و تحکیم موقعیت جهانی آن به مثابه دروازه اصلی جریان لجستیک و تجارت باشد. قطر نیز به دنبال کسب مقام اول در حوزه خدمات مالی پیشگام در جهان تا سال ۲۰۳۰، ایجاد زیرساخت‌های فناوری، تمرکز بر نوآوری و تبدیل شدن به مرکز اصلی توسعه و ارتقای ظرفیت‌های مالی است.

از طرف دیگر عربستان سعودی با سپرده‌گذاری ۵ میلیارد دلاری نزد بانک مرکزی ترکیه، همکاری و ارتباط محکم این کشور با ترکیه را یادآور شد. عربستان در ادامه حرکت پرشتاب خود در مسیر اصلاحات و توسعه، توانسته در یک نظرسنجی در صدر مقاصد جذاب برای سرمایه‌گذاری قرار گیرد. مصر نیز به دنبال تحریم‌های غرب بر علیه روسیه، تبدیل به یکی از اهداف جایگزینی بازارهای تجارت روسیه شده است، به نحوی که پوند مصر نیز در میان ارزهای رسمی مبادلاتی کشور روسیه قرار گرفته است.

در بخش داده‌های تازه، پیش‌بینی سازمان تجارت جهانی از احتمال کاهش شتاب رشد تجارت جهانی در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳، حتی در بازه زمانی کوتاه مدت، سرمایه‌گذاری بالای امارات متحده عربی در فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر و سبز و نیز کسب سود چشمگیر این کشور از تولید آلومینیوم با توجه به روند افزایشی تقاضای این فلز در نتیجه فشارهای بین‌المللی برای کاهش آلودگی کربنی، از جمله تازه‌ترین اطلاعات بوده است.

مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در حرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را باهدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است و در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.

متن کامل شصت‌ویکمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا بخوانید.