با برداشته شدن تحریم ها از اقتصاد ایران در مدت اخیر اقدامات بانک توسعه صادات برای ایجاد تنوع در خدمات صادراتی شایان ذکر است. پیش از این مدیرعامل بانک توسعه صادرات با بیان این که این بانک با ایجاد روش هایی توانسته واردات از برخی کشورهای همسایه را از جمله ترکمنستان به صادرات تبدیل کند این موفقیت را قابل تعمیم به سایر کشورهای همسایه دانسته است. وی با اعلام این که با توجه به اینکه سالانه بین دو تا سه ميليارد دلار از کشور تركمنستان گاز وارد می‌شود اعلام کرده بود که بدهی به ترکمنستان را با ایجاد خط اعتباری از سوی بانک توسعه صادرات به ابزاري براي تامين وجوه پرداختي به صادركنندگان ايراني كالا تبدیل خواهیم کرد.
این در شرایطی است که ایجاد یک خط اعتباری 83 میلیون یورویی نیز برای قرارداد انتقال خط سوم برق بین ایران و ارمنستان نهایی شده که 83 میلیون یورو از آن توسط بانک توسعه صادرات تأمین مالی می‌شود. اين قرارداد، افزایش انتقال برق بین ایران و ارمنستان و امکان افزایش صادرات گاز از ایران به ارمنستان را نیز فراهم مي كند که این پروژه طی 24 ماه آینده تکمیل می‌شود.
در این بین انعقاد  یک خط اعتباری 10 میلیون یورویی به بانک ملت ارمنستان که بر اساس آن صادرکننده کالا به این کشور وجه خود را در داخل ایران و از بانک توسعه صادرات دریافت خواهد کرد از دیگر اعتبارات و امکاناتی است که این بانک در مدت اخیر برای تجار ایرانی فراهم کرده است.
در این بین مدیرعامل بانک توسعه صادرات در مورد ترکمنستان و خطوط اعتباری برقرار شده با این کشور به خبرنگار اگزیم نیوز گفت: این خطوط اعتباری در ازای انتقال گاز از ارمنستان تخصیص داده شده و در مورد خرید گاز از روسیه نیز روال به همین شکل خواهد بود.
دکتر علی صالح آبادی افزود: بانک ملت ایران در ارمنستان با تجار ارمنی در ارتباط است و به این ترتیب امکان استفاده از خطوط اعتباری فراهم می شود؛ البته ارمنی ها عادت چندانی به استفاده از ال سی ندارند با این وجود در بانک های ارمنستان توضیحات لازم برای استفاده از امکانات اعتباری داده می شود.
صالح آبادی در مورد خط کریدور انتقال انرژی شمال-جنوب تاکید کرد: ما با کشور ارمنستان مرز خاکی 35 کیلومتری داریم و در حال حاضر خط لوله انتقال گاز بین دو کشور فعال است؛ صادرات گاز و واردات برق بجای آن مبنای توافقات استفاده از این خط لوله بوده است.
وی افزود: در حال حاضر به میزان یک سوم ظرفیت این خط لوله مورد استفاده قرار گرفته است و پروژه های در حال اجرای فعلی امکان استفاده کامل از ظرفیت آن را فراهم خواهند کرد؛ به این ترتیب که امکان دریافت برق از ارمنستان هم در نتیجه پروژه فعلی برای ما فراهم می شود.
صالح آبادی در ادامه گفت: از لحاظ شبکه برق کشور باید گفت ما ظرفیت تبدیل شدن به هاب منطقه ای را داریم؛ در این صورت نیاز داخلی برق کاملا تامین می شود و هم به عراق، ترکیه و افغانستان صادرات خواهیم داشت.
مدیرعامل بانک توسعه صادرات با تاکید بر اهمیت پروژه خط انتقال گاز افزود: به این ترتیب خط انتقال گاز ارمنستان پروژه بسیار استراتژیکی است و بانک توسعه صادرات هم در تکمیل این پروژه 83 میلیون یورو فاینانس ارائه نموده است؛ همچنین قرار است ظرف 24 ماه پروژه مذکور به بهره برداری برسد.
صالح آبادی همچنین گفت: دستگاه های ذیربط می توانند با توجه به موضوع تجارت تهاتری و فواید این نحوه از تجارت به طرح خطوط اعتباری و روش های تجاری مشابه در مورد ترکمنستان اقدام نمایند.
وی افزود: توجه به این نکته دارای اهمیت است که دولتی بودن اقتصاد کشور ترکمنستان زمینه این رابطه تجاری دو سویه را فراهم کرده است؛ لذا ممکن است در کشورهایی که بخش خصوصی غالبی در اقتصاد دارند این روش مناسب نباشد. به این معنی که وقتی دولت ترکمنستان از دولت ایران طلبکار باشد، طبعاً بخش دولتی آنها باید از شرکت های ما خرید کنند و این روابط بخش دولتی دو کشور زمینه ساز چنین روش تجارتی بوده است.
پیمان پولی مشترک در راه است
صالح آبادی تصریح کرد: در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی و توسعه صادرات و تجارت کشور در سال جدید نیز باید بگویم مدل تجاری و روش پرداخت اتحادیه پول مشترک پیشنهاد خوبی می تواند باشد. در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و نیز برنامه ششم توسعه اقتصادی موضوع اتحادیه یا پیمان های پول مشترک مطرح شده است.
وی افزود: به این ترتیب دو کشور صادرکننده و واردکننده که با یکدیگر مبادلات بازرگانی دارند می توانند نزد بانکهای عامل ال سی باز کنند؛ در همین راستا بانکهای مرکزی دو کشور نیز به بانکهای عامل خطوط اعتباری اعطا کنند در نتیجه صادرکنندگان بجای دریافت مبلغ صادرات از کشور هدف از بانک مرکزی کشور خود پول دریافت خواهند کرد.
صالح آبادی در ادامه گفت: در نتیجه هزینه اضافی تبدیل پول ها و سایر هزینه های مبادلاتی کاهش خواهد یافت و بانکهای مرکزی دو کشور هر سه ماه یکبار براساس خالص صادرات و واردات انجام شده تسویه حساب می نمایند. این مبادلات می تواند به پول واحد دو کشور انجام شود که در حال حاضر این موضوع در بانک مرکزی در حال پیگیری است.
وی افزود: در هر منطقه تجاری یا ارتباطات تجاری بین دو یا چند کشور به این روش، توافق بر سر مبادله با هر نوع پول به تقویت آن پول منجر خواهد شد؛ به این صورت که ارز مورد توافق به ارز منطقه ای بدل شده و دو یا چند کشور بطور همزمان از آن ارز رایج استفاده خواهند کرد.
صالح آبادی همچنین گفت: تقویت یوآن چین در اثر تجارت گسترده این کشور با سایر کشورها مثال این مورد می باشد. پیش از این موضوع تجارت با ارز واحد کشورها در مبادلات دوجانبه ایران با برخی کشورها مطرح شده و بعضا انجام شده است که این کشورها شامل کره جنوبی، چین و روسیه هستند.
مدیرعامل بانک توسعه صادرات در ادامه به برقراری مجدد روابط بانکی بین الملل پرداخت و گفت: بانک های مختلف سراسر جهان پیش از وضع تحریم ها با ایران و بانک های ایرانی ارتباط داشته اند؛ پیش بینی می شود با اتصال مجدد ایران به فضای بانکی بین المللی در مرحله اول بانک های کوچک و متوسط خارجی و در فاز دوم بانک های بزرگ بین المللی با ایران وارد روابط مالی و بانکی شوند.
صالح آبادی افزود: این روند ممکن است حدود 6 ماه دیگر طول بکشد؛ باید توجه کنیم که این بانک ها در دوران تحریم جریمه های سنگینی را بدلیل ارتباط با ایران پرداخته اند.
وی در پایان گفت: در مورد بانک های بزرگ جهان باید اضافه کنم که این بانک ها محتاط تر عمل می کنند و چند سال قطع ارتباط از سوی ایران باعث زمان بر شدن احیای روابط خواهد شد؛ لذا ارزیابی فرصت های موجود در ایران، رصد وضعیت اقتصاد کشور ما و سایر مولفه های برقراری مجدد ارتباط مدتی زمان خواهد برد.
در حال حاضر این کشورها در حال مذاکرات اولیه و آشنایی مجدد با شرایط ایران و بازارهای ما هستند و لذا بانک های آنها نیز در سفرهای ریاست جمهوری و یا هیات های تجاری آنها به ایران می آیند.